Page 30 - 7.9.1
P. 30

special-edu.kz.
 special-edu.kz.



                  Көмектес септік (Инструментальный падеж)                                       special-edu.kz.


                   Көмектес септік отвечает на вопросы кіммен (с кем?),
               немен?  (чем?  на  чем?).  Окончания  көмектес  септік:
               -мен, -пен, -бен.
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
                   Мысалы: әжеммен, қағазбен, күрекпен.


                 1-тапсырма.
                 Сөйлемдерді түсініп оқы.
                 Сөйлемдердi көшiрiп жазып, көмектес септiкте тұрған сөздердiң
             астын сыз. Оларға сұрақ қойып, септiк жалғауын ата.

                 1. Таңертең балалар мектепке автобуспен келдi. 2. Ар-
             ман Атыраудан ұшақпен жеттi. 3. Қолдарыңды сабынмен
             жууды ұмытпаңдар. 4. Тақтаға бормен әдемi жаз. 5. Асан
             орақты балғамен шыңдады. Содан кейiн қайрақпен қай-
             рады. 6. Құрылысшылар үйдiң орнын трактормен қазып
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
             жатыр.


                 2-тапсырма.
                 Сөйлемдердегі көп нүктенің орнын толықтырып жаз.
                 Сөйлемдегі сөздерге сұрақ қойып, сызба түрінде жаз.

                 Үлгі: Мұғалім оқушылармен жиналыс өткізді.
                        Кім? + кімдермен? + не істеді?
                 Мұғалім  оқушылар...  жиналыс  өткізді.  Әкем  атам...
             әңгімелесті.  Ауылға  мәшине...  бардық.  Ауланы  сыпыр-
             ғыш... сыпырды. Шаңды шүберек... сүрттім. Тақтаға бор...
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
             жаздым. Жәнібек балта... отын жарды. Бекен ара... ағаш
             кесті. Әйгерім сабын... қолын жуды, орамал... сүртінді.


                 3-тапсырма.
                 Мақалдарды түсініп оқы. Қайтала.
                 Мақалдардың мағынасын өз сөзіңмен айт.
                 Көмектес септікте тұрған сөздерді тап.

                 Оқу инемен құдық                      Сумен ойнама – батарсың,
                 қазғандай.                            Отпен ойнама – күйерсің.


             28
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
   25   26   27   28   29   30   31   32   33   34   35