Page 150 - Қазақ тілі_8-сынып_ЯЗ-1
P. 150
special.edu.kz.
special.edu.kz.
Салалас құрмалас сөйлем special.edu.kz.
Құрамындағы жай сөйлемдердің баяндауыштары
тия нақты болып, өзара тең дәрежеде байланысқан құр-
special.edu.kz. special.edu.kz. special.edu.kz.
малас сөйлемнің түрін салалас құрмалас дейміз.
Мысалы, Айгүл аттан түсіп еді, су қайта таязданып
қалғандай екен. (Ғ. М.)
Салаластың құрамындағы бірінші жай сөйлемдерінің
баяндауыштары екінші жай сөйлемдерінің баянда-
уыштары сияқты тиянақты, сондықтан олар тең дәре-
жеде (салаласа) байланысып тұр.
1. Салалас құрмалас сөйлемдерді көшіріп жаз.
special.edu.kz. special.edu.kz. special.edu.kz.
1. Бұл уақыттың ішінде ел де өзгеріп кетті, адамдар да
өзгерді. (Б. Б.) 2. Мен өзімді көпті көрген көнемін деп шама-
лайтын едім – баланың батыл жауабынан қысылып қалдым.
(Ә. Көш.) 3. Оның бұл халіне өзгеден гөрі Гүлнәрдің тынышы
кетті, сондықтан ол Қызылордадан Алмалыққа біржолата
көшіп келді. (С. М.)
2. Сөйлемдерді оқып шығып, салалас құрмалас сөйлемдерді ата.
1. Сәуле біресе отыра қалып жазды, біресе комбайн-
ның макетімен шұғылданды. (Ә. Ә.) 2. Мен де шат, мендей
special.edu.kz. special.edu.kz.
басынады, бірде толқып, жасыл шөптердің бастарын ақы- special.edu.kz.
және халқым да шат. (Ж. Ж.). 3. Жүріп келе жатып сөйлеу
қиын ғой, сондықтан бұлар үндемей келеді. 4. Сіздердің ал-
дарыңызда таудай екі міндет тұр, сондықтан да ертеңнен
бастап жұмысқа кірісулеріңіз керек. 5. Баяу ескен жел бірде
рын ғана ырғайды. (С. С.)
special.edu.kz. special.edu.kz. special.edu.kz.
148