Page 36 - Қазақ тілі_8-сынып_ЯЗ-2
P. 36

special.edu.kz.
 special.edu.kz.



                                           ЖАЛҒАУЛАР                                             special.edu.kz.


                      Есте сақта!

                             Сөз бен сөздi байланыстыратын қо-
                                           special.edu.kz.
 special.edu.kz.          сымша  жалғау деп аталады. Мысалы:                                     special.edu.kz.
                          Оқушылар мектепке келді деген сөй-
                          лемдегi сөздердi байланыстырып тұрған
                          -лар (оқушылар), -ке (мектепке), -ді (кел-
                          ді) жалғаулар. Бұл сөздерге осы жалғау-
                          ларды қоспай, оқушы мектеп кел деп айт-
                          сақ, сөйлем мағынасы түсiнiксiз болады.



                 1. Мына сөздерге көптік жалғаудың қай түрін жалғауға болады?

              -лар, -лер
                                   ата, әке, терезе, өрмекші, тасбақа, айна,
 special.edu.kz.                   шана, саты.                                                   special.edu.kz.
                                           special.edu.kz.
                                   ойыншық, көзілдірік, құлыншақ, қарындас,
              -тар, -тер
                                   жеміс, газет.

                                   құлын, ерін, жылан, теңіз, қағаз, жұлдыз,
              -дар, -дер
                                   киім, бұйым, желім.


                    2. Көп нүктенің орнына көптік жалғауларды қойып көшіріп жаз.
                    Мәтін бойынша өз ойыңды айт.
                 Оқушы, сен жақсы адам болуға ұмтыл. Үлкен...ді сыйла.
             Әр уақытта да ата-анаңның ақылын тыңдап, ренжітпеуге ты-
 special.edu.kz.              Зат есімнің тәуелдік жалғаулары                                    special.edu.kz.
                                           special.edu.kz.
             рыс. Өзіңнің туған жеріңді еліңді, мектебіңді, жолдас...ыңды
             мақтаныш ет. Өтірік айтпа, жақсы оқы, әрқашан үлгілі бол.




                                               Жекеше
                                                                           Көпше
              І жақ    Жақ             -ым, -ім                    -ымыз, -іміз
              ІІ жақ                   -ың, -ыңыз, -ің, -іңіз -ыңыз, -ің

              ІІІ жақ                  -ы, -і, -сы, -сі            -ы, -і, -сы, -сі



 special.edu.kz.                           special.edu.kz.                                       special.edu.kz.
          34
   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41