Page 61 - Қазақ тілі 7 сынып_1_kniga_04-04-2019
P. 61

special.edu.kz.
 special.edu.kz.




                   Әдеби тіл нормалары                                                           special.edu.kz.




                                           special.edu.kz.
 special.edu.kz.                         Кідіріс                                                 special.edu.kz.
               Сөйлеуде қажетті жерінде жасалған

           кідірістің маңызы орасан зор. Бұл –

           баяндама оқығанда ғана емес, күнде-

           лікті сөйлегенде де ескеретін нәрсе.

           Ешбір кідіріссіз сөйлейтін болсақ, сөз-

           деріміз  шұбырып,  не  айтқанымызды

           айыру қиын болады. Ал керекті жерде
 special.edu.kz.                           special.edu.kz.                                       special.edu.kz.
           жасалған кідіріс ойды айқын етеді. Кі-
           дірісті дұрыс пайдаланғанда, негізгі ой

           тыңдаушының есінде жақсы сақталады.

           Шартты белгісі – тік сызық, ұзақтығына

           қарай: |, ||, |||. Кідірістің үш түрі бар:



                                Грамматикалық


 special.edu.kz.                           special.edu.kz.                                       special.edu.kz.
           Белгілі бір грамматикалық ережеге сәй-
             кес жасалады. Мысалы, бірыңғай мүше-

           лер, құр малас сөйлем жігінде кідіріс

           жа саймыз. Киіз үй | тек баспана ғана

           емес, || ол | – сәулет, | құрылыс, | сурет, |

           қолөнер сияқты бірнеше өнердің басын

           құрайтын ғажайып туынды. |||


 special.edu.kz.                           special.edu.kz.                          59           special.edu.kz.
   56   57   58   59   60   61   62   63   64   65   66