Page 85 - Қазақ тілі 7 сынып_1_kniga_04-04-2019
P. 85

special.edu.kz.
 special.edu.kz.


        тоқ санды, айды, аптаны, тәулікті бөлудің                                                special.edu.kz.


        шаруашылыққа сай реті мен ыңғайын да
        ойластырған. Мерзім, мезгіл әлшемдеріне
 special.edu.kz.                           special.edu.kz.                                       special.edu.kz.
        келгенде, қазақ тілі атауларға бай. Қыс,
        көктем, жаз, күз – мезгіл өлшемдеріне


        жа тады. Мерзім өлшемдері: бір сәт, қас
        қағым, ә дегенше (1 секунд), сүт пісірім


        (5-10 мин), бие сауым (1,5 сағат), ет пісірім
        (2,5-3 сағат), бір күн, бір түн (тәулік), апта


        (7 күн), ай (30-31 күн), тоқсан (3 ай), жыл
 special.edu.kz.                           special.edu.kz.                                       special.edu.kz.
        (365 күн) немесе 12 ай, ғасыр (100 жыл).

        Адам әмірі де жаспен (1 жыл), мүшелмен
        (12 жас) есептеліп, бір мүшел (13 жас), екі


        мүшел (25 жас), үш мүшел (37 жас) төрт
        мүшел (49 жас) болып бөлінеді.


            Уақыт мезгілдерін анықтауда халық
        теңеулері мен өлшемдері әрі қызық, әрі


        анық, әрі түрге де өте бай. Мысалы: елең-
 special.edu.kz.                           special.edu.kz.                                       special.edu.kz.
        алаң, құланиек, таң сәрі, құлқын сәрі, таң


        бозара, алагеуім, таң біліне, таң ата, Күн
        шыға, Күн қызара, Күн қыза, Күн көтеріле,


        Күн арқан бойы көтеріле, түске жақын,
        тал түс, шаңқай түс, сәске түс, түс ауа, түс


        қайта, бесін, екінді, кеш, Күн бата, ымырт,


 special.edu.kz.                           special.edu.kz.                          83           special.edu.kz.
   80   81   82   83   84   85   86   87   88   89   90