Page 106 - Геометрия 7 сынып_KZ_original_II BOLIM_2019

special.edu.kz.
special.edu.kz.

Түзу салыңдар және осы түзуден 4 см special.edu.kz.

қашықтықта орналасқан О нүктесін белгі-

леңдер. Циркульдің көмегімен центрі О нүк-
special.edu.kz. special.edu.kz. special.edu.kz.
тесі және радиусы 4 см болатын шеңбер

жүргізіңдер.

Осы түзу мен шеңбер бір-біріне қатысты

қалай орналасады?

Осы сұраққа жауапты мына теорема

береді.

Теорема. Егер шеңбердің центрінен
special.edu.kz. special.edu.kz. special.edu.kz.
түзуге дейінгі қашықтық шеңбердің

радиусына тең болса, онда осы түзу

шең берге жанама болады.

Дәлелдеуі. Шеңбердің О центрінен а

түзуіне дейінгі қашықтық шеңбердің R

радиусына тең болсын (19.3-сурет).
special.edu.kz. special.edu.kz. special.edu.kz.
Шеңбердің О центрінен осы түзуге

ОА перпендикулярын түсірейік. Сонда

ОА = R. а түзуінің кез келген басқа В

нүк тесінен салынған ОВ көлбеуі ОА пер-
пендикулярынан үлкен болады, демек R

радиустан да үлкен. Сонымен, а түзуінің

104
special.edu.kz. special.edu.kz. special.edu.kz.