Page 70 - Казак тили 3-сынып окулык
P. 70

special.edu.kz.
                                                                                                 special.edu.kz.
 special.edu.kz.

               Түбірлес, мәндес, мағыналары қарама-қарсы сөздер



                    1. Түбірлері бірдей сөздер  түбірлес сөздер деп аталады.

                Мысалы: біл – білім, білгіш, білгір.
 special.edu.kz.                           special.edu.kz.                                       special.edu.kz.
                    2. Мағыналары бір-біріне жақын, жуық сөздер мәндес сөз-
                дер деп аталады. Мысалы: ер, батыр, азамат.

                    3. Мағыналары бір-біріне қарама-қарсы сөздер. Мысалы:
                ақ – қара, үлкен – кіші, биік – аласа.



                      1. Мәндес сөздерді оқы.

                  1) Бала, сәби, нәресте.                              3) Жеңіл, оңай.
                  2) Үлкен, ірі.                                       4) Қиын, ауыр.

 special.edu.kz.                           special.edu.kz.                                       special.edu.kz.
                      Өзің таңдаған сөздермен сөйлем құрастырып жаз.


                      2. Сөздерді оқы. Артық сөзді тап, астын сыз. Жауабыңды түсіндір.
             Түбірлес сөздерді көшіріп жаз.

                  1) Еңбек, еңбекқор, бейнетқор, еңбекші, еңбектен.

                  2) Тәрбие, тәрбиеші, тәлімгер, тәрбиелі, тәрбиеле.



                         3. Өлеңді мәнерлеп оқы. Қарамен жазылған сөздерге мәндес сөз-
                      дер тауып жаз.                   Күнбағыс
 special.edu.kz.                           special.edu.kz.                                       special.edu.kz.


                  Күнде көкке қараса да,

                                                                       Ұмтылғаны тамаша ғой
                                                                       Аспандағы Күнге алыс!

                  Жалықпайды күнбағыс.
                                                                                                      (М. Әлімбаев)
                          4.  Мәтінді оқып, қарамен жазылған сөздерді төмендегі мәндес
                      сөздермен ауыстыр.

                  Бір топ оқушы шаңғы тебуге шықты. Олар тайғанақ жолмен

             жүріп, тау етегіне жетті. Таудың биік қиясымен көтерілу де оңай
             болған жоқ. Таудың басы тік екен, оған шығу тіптен қиын болды.
 special.edu.kz.                           special.edu.kz.                                       special.edu.kz.

                  Мәндес сөздер: сырғанақ, жеңіл, ауыр.


             68
   65   66   67   68   69   70   71   72   73   74   75