Page 62 - 5.5.1
P. 62

special-edu.kz.
 special-edu.kz.



              Көмір, мұнай, газ – Қазақстанның пайдалы қазбалары                                 special-edu.kz.

                     Оқы.
                     Біздің  елімізде  жанатын  пайдалы  қазбалардың
             (мұнай, газ және көмір) кен орындары бар. Бұлардың ба-
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
             сты  қасиеті  –  жанғыштығы,  олар  жақсы  жанады  және
             жайларды жылытады. Көмірді жиі жағдайда үйде отын
             ретінде пайдаланады. Түсі қара болып келеді. Ол қатты,
             бірақ соққанда, кесек-кесек болып бөлінеді. Тас көмірді
             жылу  мен  электр  қуатын  алу  үшін  пайдаланады.  Тас
             көмірдің жиналған жерін кен орны деп атайды. Кен орны
             картада қара шаршымен белгіленеді.






 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.

                                                            – тас көмір

                 Біздің  еліміздегі  ең  үлкен  тас  көмір  кендері  Қараған-
             ды  облысында,  Павлодар  облысындағы  Екібастұзда  орна-
             ласқан.
                 Мұнай  –  қоңыр  не-
             месе қара қоңыр түсті,

             иісі  бар  сұйық,  ол  су-
             дан жеңіл. Жақсы жа-
             натыны оның ең басты
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
             қасиетіне жатады және
             оны сол үшін оны баға-
             лайды. Мұнайды жер астынан ұңғыма бойынша тербелме
             сорғылармен тартып шығарады. Онда мұнайдан бензин,

             керосин және солярка өндіреді.
                 Сондай-ақ спирт, пластмасса, тыңайтқыш, полиэтилен,
             бояу  мен  мата  алады.  Мұнай  кен  орны  картада
             мынандай белгімен белгіленеді.




             60
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
   57   58   59   60   61   62   63   64   65   66   67