Page 74 - 5.5.1
P. 74

special-edu.kz.
 special-edu.kz.



                  Ағаштар, бұталар мен шөптесін өсімдіктер түрлері                               special-edu.kz.
                     Оқы.

                     Өсімдіктер сан алуан түрлі. Олардың ішінде ағаштар,
             бұталар және шөптесін өсімдіктер де бар.
                                Қайың,  емен,  тал,  талшын,  үйеңкі,  жөке,  special-edu.kz.
 special-edu.kz.            салқындатады, жеміс береді. Кесілген ағаштар
                                           special-edu.kz.
                                Ағаштар ауаны тазартады, ылғалдайды және
                            құрылыс материалы және шикізат болады, ал
                            кептірілген ағаштардан тақтай және қағаз жа-
                            сайды.

                            көктерек, қандыағаш, қарағай, терек, шаған –
                            жабайы  өсетін  ағаштар.  Бұндай  ағаштар  сая-
                            бақта,  жол  бойында,  орманда  өседі.  Ал  алма,
                            алмұрт,  шие,  өрік,  алша,  қараөрік,  шетенді
                            жеміс  ағаштары  деп  атайды.  Адамдар  бұндай
             ағаштарды  бақта  өсіреді,  олар  жеуге  болатындай  дәмді
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.
             болып бөлінеді. Жабайы өсетін бұталар адамның көмегін- special-edu.kz.
             жеміс  береді.  Күзде  көптеген  ағаштардың  жапырақтары
             сарғаяды,  қызыл  және  қоңыр  түске  еніп,  ағаштан  түсе
             бастайды. Алайда мәңгі жасыл ағаштар да болады. Мыса-
             лы, шырша мен қарағай.
                 Бұталар да жабайы өсетін бұталар және мәдени бұталар

                                сіз қоршаған табиғатта өседі. Олар қараған,
                                қызылтал, қасқыржидек, жабайы таңқурай.
                                Ал  мәдени  бұталар  сәндік  (гүлшетен,  рау-
                                шангүл) және жидектік (қарақат, қарлыған,
                                таңқурай, шетен, ырғай) болып бөлінеді.
                                    Шөп  аласа,  сабақтары  жіңішке,  қабығы
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
                                болмайды.
                                                   Шөптер
             (жусан,  сәлбен,  жалбыз,  ақжелек,
             насыбайгүл,  түймедақ)  ормандық,
             шабындық,  дәрілік,  егілген  және
             азықтық болып бөлінеді.
                 Барлық  өсімдіктер,  ағаштар,
             бұталар  мен  шөптесін  өсімдіктер
             биіктігімен, сабақтарының жуандығы және санымен, сон-
             дай-ақ тіршілігінің ұзақтығымен ерекшеленеді.




             72
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
   69   70   71   72   73   74   75   76   77   78   79