Page 74 - Казак тили 6 сынып каз
P. 74
special.edu.kz.
special.edu.kz.
Қосымшалардың емлесі special.edu.kz.
Сөз әртүрлі бөлшектерден құралады. Ол бөлшек-
терді сөз құрамы дейді. Түбірге жалғанатын бөлшек
special.edu.kz. special.edu.kz. special.edu.kz.
қосымша деп аталады. Қосымшалар жалғау, жұрнақ
болып екіге бөлінеді.
Сөз мағыналарын өзгертетін қосымшаларды жұр-
нақ дейміз. Мысалы: ақыл-ды, аң-шы, су-лық, ба-
ла-пан деген сөздердегі -шы, -лық, -пан қосымшала-
ры – сөздің мағынасын өзгертетін жұрнақтар.
Сөз бен сөзді байланыстыратын қосымшаларды
жалғау дейміз. Мысалы: Біз қаладан ауылға келдік.
Сөздерді байланыстырып тұрған -дан (қаладан), -ға
(ауылға), -к (келдік) жалғаулары.
special.edu.kz. special.edu.kz. special.edu.kz.
Жұрнақтар түбір сөзге жалғаулардан бұрын жалға-
нады. Мысалы: балық-шы-лар, кітап-ша-ға.
1. Сөздерді оқып, үлгіге қарап олардың құрамын ажырат.
Бейбітшілік, адамшылық, сәнқой, аспаз, бақташы, білім-
паз, беделді, білгіш, сусын, талапкер, ынталы, жұмыскер,
жазушы, өнерлі, белдік, ақылды, дәріхана, биші, қалашық,
жақсылық.
Үлгі: оқушы: оқу – түбір; -шы – жұрнақ.
special.edu.kz.
special.edu.kz. Еңбегі зор ұстаздың – special.edu.kz.
2. Өлеңді мәнерлеп оқы.
Білім беріп шыңдаған.
Шәкірт үшін жан салып,
Үйретуден тынбаған.
Қарамен жазылған сөздерді сөз құрамына талда.
72
special.edu.kz. special.edu.kz. special.edu.kz.