Page 11 - 7.9.1

special-edu.kz.
special-edu.kz.

Тасымал (Перенос слов) special-edu.kz.

Бір жолға сыймаған сөздерді буынға бөліп, келе-
сі жолға жазуды тасымал (перенос) дейміз. Мысалы:
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
ба-ла, мек-теп. Тасымалданбайтын сөздер: 1) бір буын-
ды сөздер (ат, қарт); 2) жеке бір әріпті келесі жолға
немесе жолдың соңына қалдыруға болмайды (ата);
3) қысқартылған кісі есімі тегінен ажыратылып жа-
зылмайды (М. Әуезов); 4) қысқартылып алынған өлшем
атаулары бөлінбейді (25кг,); 5) қысқарған сөздер (ТМД,
ҚазМҰУ).

1-тапсырма.
Сөйлемдерді түсініп оқы.
Сөйлемдерді көшіріп жаз.
Сөйлемнің бір сөзі жолға толық сыймаса не істейсің? Қарамен
жазылған сөздерді қалай буынға бөліп, жаңа жолға жазуға бола-
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
тынын айт.

Қарлығаш үйдің төбесіне ұя салды. Қарлығаштың ұя-
сына балалар қызыға қарайды, бірақ бұзбайды. Ұяда ба-
лапандар пайда болды. Олардың қанаттары қатайып, ұя-
дан ұшып шыққанына балалар да қуанды.

2-тапсырма.
Жоғарыдағы сөздерді қалай тасымалдауға болады?
Домбыра, орман, көзілдірік, дастарқан, орындық, жол-
дастық, басқару, басқарушылар, табыс, табыстарымыз,
баспа, баспахана.
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
3-тапсырма.
Мәтінді түсініп оқы.
Мәтінді дәптерге көшіріп жаз.
Тасымалданбайтын сөздердің астын сыз.
1. Ш. Айтматов: «Тіл жоқ жерде ұлт жоқ» деген. 2. Менің
әпкем Абай атындағы ҚазҰПУ-де оқиды. 3. Біздің ауыл
Алматы қаласынан 75 км қашықтықта. 4. Бір қарбыздың
орташа салмағы 5 кг болды. 5. Мен «Егемен Қазақстан»
газетін үзбей оқимын. 6. Менің досым А. Көшкінов 7-сы-
ныпта оқиды.
9
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.