Page 208 - Қазақ тілі 1 бөлім 10 сынып
P. 208

XXI ғасырдың ортасында халық саны

        15%-ға қысқаратын елдердің қатарында

        Украина, Ресей, Беларусь, Болгария, Куба,

        Румыния бар.








            Кезектес салалас құрмалас сөйлем


               Кезектес салалас құрмалас сөйлем –

           синтаксистік бөліктерінде баяндалатын
           іс-әрекеттің бірінен соң бірі кезектесіп

           іске асатындығын білдіретін кұрмалас

           сөйлем.

               Кезектес салалас сөйлем тек жалғау-

           лықтар арқылы байланысады. Кезектес

           салалас сөйлемді жасауға қатысатын

           жалғаулықтар: біресе, бірде, кейде.

               Мысалы: Қазан аспаның астында

           от кейде жылтылдайды, кейде қызыл
           жалын лапылдайды (М. Әуезов). Біресе

           Хамит Күдірені алып ұрады, біресе

           Күдіре Хамитті алып ұрады (С. Сейфул-

           лин). Кейде мен шабыттана өлең оқи-

           мын, кейде олар асқақтата ән айтады

           (О. Бодықов).




                                                                                  207
   203   204   205   206   207   208   209   210   211   212   213