Page 19 - Қазақ тілі 7 сынып_1_kniga_04-04-2019

special.edu.kz.
special.edu.kz.

Әдеби тіл нормалары special.edu.kz.

Дыбыс үндестігі
special.edu.kz. special.edu.kz. special.edu.kz.
Түбір мен қосымшаның жігіндегі

және сөз аралығындағы дауысты және

дауыссыз дыбыстардың көршілес

дауыссыз дыбыстарға ілгерінді-кейін-

ді ықпал етуін дыбыс үндестігі (асси-

миляция) дейді. Қазақ тілінде дыбыс

үндестігінің үш түрі бар: ілгерінді ық -
special.edu.kz. special.edu.kz. special.edu.kz.
пал, кейінді ықпал, тоғыспалы ықпал.

Ілгерінді ықпал заңдылықтары:

• сөздің соңғы дыбысы дауысты, үнді,

ұяң дауыссыз дыбыстардың бірі болса,

дауыссыздан басталатын қосымшаның

бірінші дыбысы не үнді, не ұяң болады.

Мысалы: бала-лар (бала-тар, бала-дар

емес), қыз-дар (қыз-тар, қыз-лар емес);
special.edu.kz. special.edu.kz. special.edu.kz.
• сөздің соңғы дыбысы қатаң не б, в,

г, д дыбыстарының біріне аяқталса,

оған қатаң дыбыстан басталатын қо-

сымша жалғанады. Мысалы: aт-пен (ат-

бен, ат-мен емес), ғарыш-қа, (ғарыш-ға

емес), тренинг-ке (тренинг-ге емес).

special.edu.kz. special.edu.kz. 17 special.edu.kz.