Page 43 - КАЗАК АДЕБИТИ_2_часть_2019_7 кл_original
P. 43

special.edu.kz.
 special.edu.kz.


        айтысы түре айтыс, сүре айтыс деген екі                                                  special.edu.kz.


        жікке бөлінеді.

            Түре айтыс – бір-бір ауыз өлеңмен қыс қа
 special.edu.kz.                           special.edu.kz.                                       special.edu.kz.
        да шапшаң қайтарылып отыратын жауап-

        тасу үлгісі. Түре айтысты атақты ақын-

        дар мен қатар жаңа машықтанып жүр ген

        көпшілік те қолданады. Түре айтыс қайым

        өлең, қара өлең деген екі түрге бө лінеді.

        Қайым өлеңмен айтысуды кейде «қайым-

        дасу» деп атаған.
 special.edu.kz.                           special.edu.kz.                                       special.edu.kz.
            Қайым өлеңнің бір белгісі – бір ауыз

        өлең  нің алғашқы екі жолы екі ақынға ортақ

        бо лады және бір шумақпен кезектесіп

        айтылады. Бұл – айтысудың ең оңай үлгісі.


        Қара өлеңге мұндай талап қойылмай -

        ды.

            Сүре айтыс тек суырыпсалма өлең-
 special.edu.kz.                           special.edu.kz.                                       special.edu.kz.
        ге әб ден төселген, нағыз ысылған ақын-

        дар  дың ұзақ сөйлеп, көсіле жырлайтын

        жауап тасулары (Біржан мен Сара, Жам -

        был мен Құлмамбет, Сүйінбай мен Тезек,

        Әсет пен Ырысжан айтыстары). Айтыс

        өнерінің жүйрігі боп аты шыққан ақындар

        Біржан, Сара, Майкөт, Сүйінбай, Құлмам -

 special.edu.kz.                           special.edu.kz.                                       special.edu.kz.
                                                                                    41
   38   39   40   41   42   43   44   45   46   47   48