Page 123 - 5.1.1
P. 123
special-edu.kz.
special-edu.kz.
Сөйлемнiң тұрлаусыз мүшелерi special-edu.kz.
Анықтауыш
Сөйлемде бастауыш, баяндауыштардан басқа сөйлем
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
мүшелерiн тұрлаусыз мүшелер деймiз. Оларға қан-
дай? неге? ненi? қашан? кiмге? қайда? тәрiздi сұрақтар
қойылады. Мысалы: Жас ағаштар қаулап өстi деген
сөйлемде ағаштар қандай? Жас – анықтауыш.
Сөйлемнiң тұрлаусыз мүшелерi мыналар:
1. Анықтауыш
2. Толықтауыш
3. Пысықтауыш
Сөйлемдегi заттық мағынасы бар мүшелердiң са-
пасы мен белгiсiн айқындайтын тұрлаусыз мүшенi
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
анықтауыш деймiз. Анықтауыштың сұрақтары мына-
лар: Қандай? қай? кiмнiң? ненiң? қанша? Мысалы:
Сары көбелек ұшып жүр. Көбелек қандай? Сары –
анықтауыш.
1-тапсырма. 1. Мәнерлеп оқып, көшіріп жаз. Анықта-
уыштардың астын ирек сызықпен сыз. Оларға сұрақ қой.
Әсем шарлар аспанда
Қызыл, жасыл, сары,
Ақ, көгiлдiр әуе шары.
Желмен ойнап таласады,
special-edu.kz.
special-edu.kz. Сәлем айтып көк аспанға, special-edu.kz.
Ақ бұлттармен жанасады.
Әсем шарлар тау асады.
(М. Әлiмбаев)
2. Қандай шарлар? – Қызыл, жасыл, сары.
2-тапсырма. Сөз тіркестерін оқып, сұрақ қой. Көшіріп жаз.
Биiк үй, қызыл орамал, өткiр қайшы, ақылды бала,
қалың кiтап.
121
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.