Page 64 - 7.1.1
P. 64
special-edu.kz.
special-edu.kz.
Етістіктен зат есім жасайтын special-edu.kz.
жұрнақтар
1. -м, -ім, -ым: байлам, күзем, қысым, түсім;
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
2. -ма, -ме, -ба, -бе, -па, -пе: бұрма, көрме, қазба, сүз-
бе, баспа, кеспе;
3. -қы, -кі, -ғы, -гі: шапқы, тепкі, бұрғы, сүзгі;
4. -с, -ыс, -іс: талас, айтыс, жүріс;
5. -қ, -к, -ық, -ік, -ақ, -ек: тарақ, күрек, қызық,
түкірік.
6. -ыш, -іш: қуаныш, таяныш, өкініш, сүйініш;
7. -у: сабау, жамау, көсеу, егеу;
8. -ын, -ін, -н: боран, жуын, түйін: боран, жуын, түйін;
9. -ынды, -інді: шайынды, үйінді, үгінді.
Туынды зат есімдерден жұрнақ арқылы жаңа (туын-
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
ды) зат есімдер жасала береді. Мысалы: басшы, бас-
шылық т.б.
1-тапсырма. 1. Сөйлемдерді оқып, көшіріп жаз.
1. Оқу – білім бұлағы, білім – өмір шырағы. (М.)
2. Оқушылар қала орталығындағы көрмені аралады.
3. Марат бұрғымен қабырғаны бұрғылады. 4. Халық ай-
тыс өнерін тамашалады. 5. Сенбілікте балалар күрекпен
жерді қазып, ағаш отырғызды. 6. Асхат – ата-анасының
қуанышы. 7. Әжем көсеумен отты қозғады. 8. Далада бо-
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
ран соғып тұр. 9. Ақын өлең жолдарынан үзінді келтірді.
2. Асты сызылған сөздердің жұрнақтарын ажырат.
2-тапсырма. 1. Мына сөздерге етістіктен зат есім тудыра-
тын жұрнақтарды қосып жаз.
Қыс, қаз, кес, сүз, айт, жүр, қуан, саба, үй, тара, жу,
еге, күре.
2. Туынды зат есімдерді қатыстырып бес сөйлем құрастыр.
62
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.