Page 66 - 7.1.1
P. 66

special-edu.kz.
 special-edu.kz.



                                     Зат есімнің септелуі                                        special-edu.kz.



                   Зат есімді басқа сөзбен байланыстыру үшін жалға-
               натын жалғауларды септік жалғаулары деп атаймыз.
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
               Септік жалғаулары  жеті түрлі:  атау, ілік,  барыс, та-
               быс, жатыс, шығыс, көмектес септіктері.
                     Зат  есімнің  септік  жалғауын  қабылдауын  зат
               есімнің септелуі дейміз.



                 Зат есімнің септелу үлгісі:
                 Атау септік             Кім? Не?                Бала, мектеп

                 Ілік септік             Кімнің? Ненің?  Баланың, мектептің
                 Барыс септік            Кімге? Неге?            Балаға, мектепке
                 Табыс септік
                                                                 Баланы, мектепті
                                         Кімді? Нені?
                                           special-edu.kz.
 special-edu.kz.                         Кімде? Неде?            Балада, мектепте                special-edu.kz.
                 Жатыс септік
                 Шығыс септік   Кімнен? Неден?  Баладан, мектептен
                 Көмектес септік  Кіммен? немен?  Баламен, мектеппен

                       1-тапсырма. Мына сөздерді септеп жаз.

                 Дәрігер, жұлдыз, жапырақ, ұшқыш, ұста, еңбек.

                       2-тапсырма. Мына сөздердің қай септікте тұрғанын анықта.

                 Оқушыға, жылқыны, баладан, қозымен, торғайда, әже-

             де, балапанның, мысық, аспанға, бейбітке, бесікте, көл-
 special-edu.kz.                Кім? Не?   special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
             дің, жер, демалысты, құмнан, көйлекте, шөп, ағаштың,
             тауды, сауыншымен, мұғалімге, аспазда, жазушының.


                   3-тапсырма. Үлгі бойынша мына сөздерді септе: Асқар, дәптер.
                 Атау
                                                              Батырдың, гүлдің
                 Ілік           Кімнің? Ненің?                Батыр, гүл
                 Барыс          Кімге? Неге?                  Батырға, гүлге



             64
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
   61   62   63   64   65   66   67   68   69   70   71