Page 133 - Қазақ тілі 1 бөлім 10 сынып

ның қандай да бір игіліктерді иеленуін

қамтамасыз ететін, өз еркімен іс-әрекет

жасауына мүмкіндік беретін мемлекет пен

бұқара арақатынасының негізгі принцип-

тері АҚБ-ға жатады.

Адамзат қоғамында бұл мәселеге ежел-

ден баса назар аударылған. Мысалы, Арис-

тотель адам құқықтарын «табиғи» және

«шартты» деп екіге бөледі. Ол адамның

табиғи құқықтарын мемлекет орнатқан

шартты құқықтардан жоғары қояды.

Орта ғасырда өмір сүрген либерализм

өкілдері – Т. Гоббс, Дж. Локк, Ш. Мон-

тескье, Ж. Руссо, И. Кант, Т. Джефферсон,

Т. Пейн және т.б. ойшылдар адам құқықта-

ры мен бостандығына баса назар аударды.

Қағидалардың ең маңыздылары ретінде

олар адамдардың еркін, қауіпсіз өмір сү-

руге, жекеменшік иеленуге тең құқықта-

рының болуын, халық биліктің негізгі иесі

екендігін, биліктің тармақталуын, биліктің

халық мүддесіне қызмет етуі керектігін

атап көрсетті.

132