Page 117 - 5.1.1
P. 117

special-edu.kz.
 special-edu.kz.



                         Дара және күрделі етістіктер                                            special-edu.kz.



              Айжан  сабақ  оқыды.  Жәмила  апасына  көмек-
          тесіп жүр деген сөйлемдерде оқыды етістігі бір сөзден,
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
          көмектесіп  жүр  екі  сөзден  құралған.  Етістіктің  дара
          дәне күрделі түрлері болады. Дара етістіктер бір сөзден
          тұрады: кел, оқыды, барған. Күрделі етістіктер екі, үш
          сөзден құралады: төгіп жатыр, төгіп жатыр еді.
              Күрделі етістіктер бөлек-бөлек жазылады.


                  1-тапсырма.  1.  Екі  бағандағы  етістіктерді  салыстырып
         оқып, ерекшелігін айт.

             Дара етістік                              Күрделі етістік
             Оқыды                                     оқып жатыр екен
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
                                                       соғылып жатыр
             Соғылды
                                                       бара жатыр
             Барады
             Күркіреді
                                                       күркіреп жатыр екен
             Жылынды
                                                       жылынып жатыр
            2. Етістіктерге сұрақ қойып, көшіріп жаз.


               2-тасырма. Өлеңді мәнерлеп оқып, мазмұнын өз сөздеріңмен
         айтып  бер.  Қарамен  жазылған  сөздердің  қай  сөз  табы  екендігін
         ажырат.

             Қар еріді, мұз кетті,                    Құлын, бұзау, қозы, лақ,
             Жаздың тұрды өкпегі.
                                                      Шұрқырасып беттегі.
             Ауылға ауыл жақындап,  special-edu.kz.
 special-edu.kz.                                      Жартасынан ұя сап,                         special-edu.kz.
             Ыстық лепті жер сүйді,
             Күн жақындап көктегі.
                                                      Таудың құры, жектері.
                                                      Қанат қақты қаз, үйрек
             Көк күркіреп, құлпырып,
                                                      Айдынына жеткелі.
             Көктем нұрын төккені.
             Ашылғандай өткелі.                       Жарық көрді жаңа жан,
                                                      Санына тіл жетпеді.
             Жадырады жас бала
             Қызара бөртіп беттері.                             (Жамбыл)

                                                                                   115
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
   112   113   114   115   116   117   118   119   120   121   122