Page 49 - 7.1.1

special-edu.kz.
special-edu.kz.

Жалғау. Көптік жалғау special-edu.kz.

Жалғау өзі жалғанған сөзін екінші бір сөзбен қа-
рым-қатынасқа түсіріп, байланыстырып тұрады. Мы-
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
салы: Біз Алматыдан Нұр-Сұлтанға қайттық деген
сөйлемдегі сөздер (біз, Алматы, Нұр-Сұлтан, қайт-
ты) бір-бірімен -дан, -ға, -қ деген жалғаулар байланы-
сып, белгілі бір тиянақты ойды білдіріп тұр.
Тілімізде сөзбен сөзді байланыстыратын төрт түрлі
жалғау бар. Олар: көптік жалғау, тәуелдік жалғау,
септік жалғау, жіктік жалғау. Сөздің соңғы буыны-
ның жуан, жіңішке және соңғы дыбыстардың түрліше
болып келуіне байланысты әр жалғаудың қосымшала-
ры да түрліше болып жалғанады. Мысалы, балалар,
дәптерлер, көліктер дегендегі -лар, -лер, -тер қосым-
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
шалары бірнеше вариантта қолданылып тұр. Әр жалғау
түрінің өзіне тиісті арнаулы қосымшалары болады.

1-тапсырма. Төмендегі сөздердің мағыналарын анықтап,
оларға көптік жалғауын жалғап көшір. Көптік жалғауының жуан,
жіңішке және әртүрлі дауыссыздардан басталуын түсіндір.
Оқушы. Күн. Шопан. Төл. Асқабақ. Сусын. Балық. Жұл-
дыз. Жұмбақ. Ара. Жеміс. Мектеп. Мұғалім. Жігіт. Тілек.
Бөпе. Әже. Бота. Бақша. Алмұрт. Тау. Балапан. Өзен. Те-
рек. Жолаушы. Құс. Батыр. Айна. Ағаш. Есім. Қаңбақ.

Көптік жалғауының қосымшалары мыналар: -лар,
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
-лер, -дар, -дер, -тар, -тар, -тер.
Мысалы: апалар, әкелер, қыздар, кілемдер, кітап-
тар, көйлектер.

2-тапсырма. Үлгіге қарап сөздерге көптік жалғауын жалғап
көшіріп жаз.
Үлгі: бала-лар, ... , ... .

Ата. Алма. Аула. Алқа. Қала. Қора. Тау. Оқушы.

47
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.