Page 45 - 7.5.1

special-edu.kz.
special-edu.kz.

гері, бидай, пияз) жүйкелері қатарлас жүйкеленеді. special-edu.kz.
Жапырақтарды, әсіресе оның астыңғы жағын қараған-
да, жүйкелері айқын көрінеді (43-сурет). Ал үшінші бір
өсімдіктердің (інжугүл, жолжелкен) жүйкелері доға
тәрізді орналасады. Бұл – доғалы жүйкелену. Жүйкелер
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
жапырақ қабаттарына су мен онда еріген түздарды жеткі-
зеді. Жапыраққа беріктік қасиет береді.
Егер жапырақтың бір ғана тақтасы болса, жай жа-
пырақ, ал негізгі сағаққа бірнеше тақталар орналасса,
күрделі жапырақтар деп аталады. Жай жапырақтың
сағақта бір ғана тақтасы болады (44,1-сурет). Бұған шие,
қарағаш, тал және тағы басқа өсімдіктер жатады.
Бір сағақта екі, одан да көп жапырақтар болса, онда оны
күрделі жапырақ дейді (44,2-сурет).
Шетеннің, атбас талшынның, таңқу-
райдың, қарағанның жапырақта-
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
ры күрделі болады. Жапырақтар-
дың сабаққа орналасуында белгілі
бір заңдылық бар. Бұрын шыққан
44 (1,2)-сурет. Жай және
жапырақтар кейінгілеріне көлеңке
күрделі жапырақтар
түсірмейтіндей ретпен бекінеді.

Жапырақ – өсімдіктің жерүсті бөлігі. Жапырақтар пішіні,
көлемі, сабаққа бекіну тәсілі, жүйкеленуі, ортақ сабақтағы жа-
пырақтардың саны бойынша сан алуан болып бөлінеді. Жапы-
рақ жапырақ тақтасынан құралады. Жапырақтардың басым
бөлігінде сағақ болады.

Жапырақ тақтасы. Сағақ. Сағақты, қынапты, жай, күрделі
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
жапырақтар. Жүйке. Торлы, қатарлас, доғалы жүйкелену.
1. Әртүрлі өсімдіктердің жапырақтарының қандай айырма-
шылықтары болады?
2. Жапырақ қандай бөліктерден құралады?
3. Қынапты жапырақтардың сағақты жапырақтардан қан-
дай айырмашылықтары болады?
4. Үлгіні тірек ете отырып, жапырақтарды күрделі және жай
жапырақтарға бөл. Олардың айырмашылықтары қандай?
5. Өсімдіктерге жүйкелер не үшін керек? Сен қандай жүй-
келену түрлерін білесің? Мысал келтір.
Жұмыс дәптеріндегі № 45, 46, 47, 48-тапсырмаларды орында.

43
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.