Page 115 - 7.9.1
P. 115

special-edu.kz.
 special-edu.kz.



                                  Сөйлеу мәдениеті                                               special-edu.kz.


            1-тапсырма.
            Мәтінді түсініп оқы. Мазмұнын айтып бер.
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
            «Сіз» – сыпайы, «сен» – оның анайы түрі. Сөз қолда-
        ныста «сіздің» орнына «сен» қолданылса, ол айтушының
        мәдениетсіздігін көрсетеді.
            Диас дастарқан басында шешесіне:
            – Сен мені паркке апармадың, – деп кінә тақты.
            – «Сен» деме, «сіз» деп сөйле, – деді оған әкесі Асхат.
            – Үлкен кісіге, ата-анаға «сіз» деп сөйлеу керек. «Сіз»
        деген сөз құрметтеуді, сыйластықты білдіреді, – деді әкесі.
            – Кешіріңіз, – деді Диас ата-анасына қарап.
            – Сөздің қадірін біле біл, балам! – деді Асхат баласына.

                                                                     (Ә. Табылды)
 special-edu.kz.           Жылы жүрек, тәтті тіл,                                                special-edu.kz.
                                           special-edu.kz.
            2-тапсырма.
               Өлеңді түсініп оқы. Өлеңді мәнерлеп оқы. Дәптерге көшіріп жаз.
            Өлең сөзіндегі негізгі ойды анықта. Сын есімдердің астын сыз.


                           Берекені берер, біл.
                           Ащы сөзді – өзімшіл,
                           Өнері оның қалар тұл.
                           Қатесін тапсаң, жұмсақ айт,
                           Ызаланбай, сабыр қыл.
                                                     (Ш. Құдайбердіұлы)

            3-тапсырма.
             Жақсы байқап ... , special-edu.kz.
 special-edu.kz.                                                                                 special-edu.kz.
            Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып жаз.
            Үндестік заңын сақтап оқы. Мағынасын түсіндір.
            Керекті  сөздер:  сөйлер,  мерген,  киелі,  білмеген,  біл-
        мейді, тіл.


                                                      Ең ащы да ... .
             Жаман шайқап ... .                       Ең тәтті де ... ,
             Шешеннің сөзі ... ,                      Сөз қадірін ... ,
             Шебердің көзі ... .                      Өз қадірін ... .

                                                                                   113
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
   110   111   112   113   114   115   116   117   118   119   120