Page 94 - Оқу және тіл дамыту_6 сынып _оқулық
P. 94

special.edu.kz.
 special.edu.kz.



                                               Қояндар                                           special.edu.kz.
                 Қояндардың бірнеше түрі болады. Мысалы, орман қоян-
             дары және дала қояндары.
                 Орман қояндары түнде ағаштардың қабығымен жейді. Ал
             оларды ізі бойынша таңертең жаулары ұстап алады. Осы  special.edu.kz.
 special.edu.kz.                           special.edu.kz.
             дала қояндары шөптің тамырын, дәндерін жейді.
                 Қояндардың жауы көп. Олар: қасқыр, түлкі, жапалақ, аң-
             шылар. Әсіресе қыста қояндарға қиынырақ. Себебі, қалың
             қарда із жасыру оңай емес.
                 Қояндар қарда жайбарақат* жүруге қорқады. Өйткені,


             қорқақтығы олардың өмірін сақтап қалады. Қояндар түнде
             ғана орманда, далада еркін жүгіреді. Қарға терең із салады.
                 Таң ата олардың жаулары оянады. Адамдардың дауысы,
             иттің үргені, қасқырдың жүрісін естіп әбден қорқады. Біресе
             алдыға, біресе артқа жүгіреді. Көп із қалдырады. Шаршаған
             қояндар таң ата жатып қалады.
 special.edu.kz.                           special.edu.kz.                                       special.edu.kz.
                 Аңшылар шым-шытырық қояндардың ізіне қарап «Қан-
             дай қу» деп таңғалады. Ал, қояндардың ойына қулық жасау
             кіріп те шықпайды. Ол жай ғана қорыққандарынан қашқан
             іздері. Осы ізбен қояндарды табу оңайға соқпайды.


                      жайбарақат – емін-еркін                                  (Л. Толстой)



                     1. Қояндардың қандай түрлері болады?
                     2. Орман, дала қояндары немен қоректенеді?
                 3. Қояндардың жаулары кімдер?
                 4. Олар неге жайбарақат жүре алмайды?
 special.edu.kz.                           special.edu.kz.                                       special.edu.kz.
                 5. Қояндар неден қорқады?
                 6. Қардағы ізді көрген аңшылар неге таңғалады?
                         Қоянның жаулары туралы оқы.
                     Қыс мезгілінің қояндар үшін неге қиын екенін түсіндіріп мазмұн-
                     дап айт.
                     Таң атқандағы қояндардың тіршілігі туралы оқы.
                 Олардың қорқып қашу себебін әңгімеле.
                     Қоянның түрлері туралы жазылған бөлікті оқы. Ата.
                 Қояндардың қоректерін айт.

                     Қарға із салған қояндар қандай? (Қу ма, әлде қорқақ па?)

             92
 special.edu.kz.                           special.edu.kz.                                       special.edu.kz.
   89   90   91   92   93   94   95   96   97   98   99