Page 128 - 7.1.1
P. 128

special-edu.kz.
 special-edu.kz.




                   Құрмалас  сөйлемдердің  құрамындағы  жай  сөйлем-                             special-edu.kz.
               дердің арасына сәл дауыс кідірісі жасалып айтылады
               (оқылады).
                   Құрмалас сөйлем жасайтын жай сөйлемдердің ара-
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
               сына  жазуда  көбінесе  үтір,  қос  нүкте  қойылады:
               1. Қоңырау соғылды, мұғалім сыныпқа кірді. 2. Көк-
               тем келді: күн жылынды, жер көгерді.


                       6-тапсырма. Жай сөйлемдерді құрмалас сөйлемге айналды-
             рып жаз.

                 1. Ұлдар еден жуды. Қыздар терезе сүртті. 2. Көктем
             шықты. Күн жылынды. 3. Бекен шахмат үйірмесіне қа-
             тысады. Сәкен сурет үйірмесіне қатысады. 4. Күн батты.
             Аспанда қаптап жұлдыз шықты. 5. Бақта құстар сайрай-
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
             ды. Көлшікте бақалар бақылдайды. 6. Электр шамдары
             артта қалды. Пойыз қараңғы түнді үңгіп кіріп кетті.


                       7-тапсырма. Жай сөйлемдер мен құрмалас сөйлемдерді бас
             әріптен бастап, тиісті тыныс белгілерін қойып көшір.

                 Жетінші сынып саяхатқа дайындалды мен екі рет ай-
             ғайласам да ол естімеді еңбектің наны тәтті жалқаудың
             жаны тәтті қыздар гүлге су құйды бірлік болмай тірлік
             болмайды шәкірт талапты болса ұстаз қуанады Мұстафа-
             да бір жақсы қасиет бар онысы білімге құштарлығы әже-
             сі келіп еді Әсел үйден шығуды қойды.
 special-edu.kz.                                        1. Күн қызуы бәсеңдеді де,               special-edu.kz.
                    Кеш салқын тартты.  special-edu.kz.
                       8-тапсырма. Екі бағандағы сөйлемдерді салыстырып оқы.
             Жай сөйлем мен құрмалас сөйлемнің айырмасын түсіндір.

                1. Күн қызуы бәсеңдеді.


                                                        2. Бекен жалт қараса,
                2. Бекен жалт қарады,                       кеш салқын тартты.
                    Келіп тұрған Кемел екен.        келіп тұрған Кемел екен.



             126
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
   123   124   125   126   127   128   129   130   131   132   133