Page 111 - 7.5.1

special-edu.kz.
special-edu.kz.

48. Бұршақ тұқымдас өсімдіктер. Асбұршақ special-edu.kz.

Бұршақ тұқымдастар – сырт пішініне қарай шөптесін,
сирек жағдайда ағаш, бұта өсімдіктері болып келеді.
Бұлар көпжылдық және біржылдық өсімдіктер.
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
Бұл өсімдіктер қандай белгілері бойынша бір топқа
біріктірілген? Барлық бұршақ тұқымдастардың жемісі –
бұршаққап. Бұршаққаптардың жапырақтары әртүрлі.
Бұршақ тұқымдастарының тамырында түйнек бактерия-
лары тіршілік етеді. Бұлардың қандай бактерия екенін
есіңе түсір. Иә, бұлар пайдалы бактериялар, олар топы-
рақты азотпен байытады. Адамдар топырағы кедей жер-
лерге топырақтың құнарлылығын арттыру үшін бұршақ
тұқымдастарды өсіреді.
Асбұршақ – ылғал сүйетін біржылдық өсімдік. Бұр-
шақ суыққа төзімді, олар ми-
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
нус 5-ке дейін төзе алады. Бұр-
шақты ерте көктемде себеді,
себебі олардың тұқымдары-
ның өнуі үшін көп су қажет.
Суреттегі бұршақ өсімдігін
қара. Оның сабағы ұзын,
жіңішке, әлсіз. Жапырақтары
бұтақты мұртшалармен аяқ-
талады, олар мұртшаларымен
тірекке немесе жанындағы
өсімдікке жабысып өседі. Ас-
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
бұршақтың өрмелегіш сабағы
солай ұстанып тұрады.
Асбұршақтың тамыры өзек-
ті, кейде ол топыраққа 1 метр-
ге дейін тереңдеп бойлайды.
123-сурет. Егістік асбұршақ
Тамырларында қандай пайда-
лы бактериялар тіршілік етеді?
Бұрын асбұршақ өскен егістікке егілген өсімдік жақсы
өнім береді. Асбұршақтың гүлдерінің түстері ақ немесе

109
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.