Page 123 - 7.5.1

special-edu.kz.
special-edu.kz.

Тозаңданғаннан кейін жеміс – дәнек немесе даражар- special-edu.kz.
нақты дән қалыптасады.
Бидайдың құрамы және қасиеті бойынша ең көп тара-
ғаны – жұмсақ бидай мен қатты
бидай. Жұмсақ бидайдың дәне-
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
гі ұнтақты, ал қатты бидайдың
дәнегі шыны тәріздес. Сондай-ақ
бидайды жаздық және күздік би-
дай деп ажыратады (137-сурет).
Жаздық бидайды ерте көк-
темде себеді. Астық бір жазда күздік жаздық
пісіп, түсім береді. 137-сурет. Бидай сұрыптары
Күздік бидайды күзде себеді.
Ол сепкеннен біраз уақыт өткен соң кешікпей көктеп
шығады. Көбінде 2-3 жапырақ пайда болған кезде бидай
түптене бастайды, содан соң қар астында қалдырылады.
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
Көктемде қайтадан өсе бастайды да, жанама өркендер
шығып, тамырлардың саны артады, сөйтіп өсімдіктің са-
бақтары тез өсіп, жаздың соңында мол өнім береді. Жаз-
дық бидайға қарағанда күздік бидай ерте піседі. Піскен
дәндер масақтан оңай төгіледі. Сондықтан бидай өнімін
дер кезінде жинау маңызды болады.
Бидай – ең бағалы тағамдық өнім. Оны өндіру Қазақ-
стан ауыл шаруашылығының ең басты саласы болып та-
былады. Республиканың егістік даласының 90%-на дәнді
дақылдар егіледі. Оның 82–84%-ы бидайға беріледі. Қа-
зақстан бидайы жоғары сапалы дәнімен бүкіл әлемге әй-
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
гілі оны көптеген мемлекеттер өздерінің қажеттіліктері
үшін сатып алады.
Сабан. Дәнек. Күздік бидай. Жаздық бидай.

1. 136-суретті қара. Бидайда даражарнақты өсімдіктердің
қандай белгілері бар?
2. Бидай сабаны құрылысының ерекшелігі неде?
3. Күздік бидай мен жаздық бидайды қай уақытта себеді?
4. Бидайды не үшін өсіреді?
5. Сен қандай мәдени дәнді дақылдарды атай аласың?
Жұмыс дәптеріндегі № 137, 138-тапсырмаларды орында.

121
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.