Page 38 - 7.5.1

special-edu.kz.
special-edu.kz.

14. Тамыр. Оның қызметі және сыртқы құрылысы special-edu.kz.

Сан алуан түрлі өсімдіктер бар, бірақ олардың кез кел-
генінің өсуі тамырдан басталады. Тамыр – өсімдіктің жер-
асты мүшесі. Өсімдіктің басқа мүшелері сияқты ол да бел-
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
гілі бір қызметтерді атқарады. Сонымен өсімдікке тамыр не
үшін қажет?
1. Тамыр өсімідік денесін топыраққа
бекітеді және өмір бойы ұстап тұрады.
2. Тамыр топырақтан сіңірілген
суды және онда еріген минералды тұз-
дарды сабаққа және жапыраққа өткі-
зеді.
3. Кейбір өсімдіктің тамырлары қо-
ректік заттарды қорға жинайды.
4. Кейде өсімдік тамырымен көбе-
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
йеді.
Тамырдың сыртқы құрылысы. Та-
33-сурет.
мырлар шығу тегіне қарай кіндік, жа- Тамырлардың түрлері
нама, қосалқы деп бөлінеді (33-сурет).
1. Үрмебұршақ өскінінің тамы-
рын қара (34-сурет).
2. Тұқым өне бастаған кезде ең
алғашқы болып тамырша дами-
ды. Ол негізгі тамырға айналады.
Даражарнақты тұқымда, мысалы,
34-сурет. Үрмебұршақтың бидайда бірден бірнеше кіндік та-
тамыршасы
тамырлар өседі. Оларды шашақ тамыр деп атайды. Кейбір special-edu.kz.
special-edu.kz. special-edu.kz.
мыр пайда болады.
Өсімдіктің тұқымы топырақта қалай жатқанына қара-
мастан негізгі тамыр төмен қарай өседі.
3. Көптеген өсімдіктерде, мысалы, бидайда, арпада, қы-
рыққабатта сабақтың төменгі жағынан көптеген жіңішке

өсімдіктердің (қарақат, терек) бұтақтарын суға салып қой-
са, шашақ тамырдың өсуі мен дамуын бақылауға болады.
Оларда тамыр пайда болғаннан кейін бұтақтарды топыраққа
отырғызады (35-сурет).

36
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.