Page 66 - 5.1.1

special-edu.kz.
special-edu.kz.

Қосымшаның түрлері special-edu.kz.

Түбiрге жалғанатын бөлшек қосымша деп аталады.
Түбiрдiң соңғы буынының жуан немесе жiңiшкелiгi-
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
не қарай қосымша да жуан, жiңiшке болып түрленiп
отырады. Мысалы: Домбырашыларға, әншiлерден де-
ген сөздерде домбыра деген түбiр жуан да, ән түбiрi
жiңiшке болғандықтан, оған жалғанған -шi, -лер, -ден
қосымшалары жiңiшке.
Тiлiмiздегi қосымша екi түрлi: жұрнақ – ,
жалғау–

1-тапсырма. 1. Арасына сызықша қойылған сөздердi салыстыр.
Оқу – оқушы, сауын – сауыншы, сурет – суретшi,
балық – балықшы, бала – балалық, дос – достық, жақсы –
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
жақсылық, жазу – жазушылар.

2. Қай сөздiң қалай өзгергенiн түсiндiр.

2-тапсырма. Сөйлемдердi оқып шығып, қосымшалы сөз-
дердiң жұрнақтарының астын түзу, жалғауларын ирек сызықтар-
мен сызып көшiр.
1. Достық алтыннан да қымбат. 2. Күннiң шуағы
жылы, ананың құшағы жылы. 3. Қызғаншақтың көзi қия-
дан шалады. 4. Ақылсызды жұмсасаң, артынан өзiң ба-
рарсың. 5. Желдi күнi айқай естiлмейдi. 6. Жақсылыққа
әуес бол, жамандықтан аулақ бол. 7. Қорыққанға қос
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
көрiнедi.

3-тапсырма. Сөйлемдердi көшiрiп жаз. Қарамен жазылған
қосымшалы сөздердi үлгiге қарап ажыратып жаз.

1. Диқаншылар жердi трактормен жыртты. 2. Бала-
лар балықты қармақпен аулайды. 3. Суретшi бояумен су-
рет салды. 4. Орманшы тоғайды аралады.
Үлгi: Орман-шы.

64
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.