Page 114 - 7.1.1
P. 114

special-edu.kz.
 special-edu.kz.



                            Сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері                                         special-edu.kz.


                   Сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері мыналар:
                   1. Анықтауыш
                   2. Толықтауыш
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
                   3. Пысықтауыш

                                            АНЫҚТАУЫШ
                   Сөйлемдегі заттық мағынасы бар мүшелердің сапасы
               мен белгісін айқындайтын тұрлаусыз мүшені анықта-
               уыш дейміз.
                   Анықтауштың  сұрақтары:  Қандай?  Қай?  Қайсы?
               Қайдағы?  Кімнің?  Ненің?  Қанша?  Неше?  Анықта-
               уыш негізінде есім сөздерден болған сөйлем мүшелерін
               анықтайды. Мысалы: Самал жел соқты. Қандай жел? –
               Самал (анықтауыш)
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
                       1-тапсырма. Мәтінді оқып шығып, мазмұнын айтып бер.
             Сұрақ қою арқылы анықтауышты тауып, астын сыз.

                                                Көктем
                 Көктем басталды. Салқын ауа райы жылына бастады.
             Жер күндіз жібиді, кешке қатады. Мұз, қар ериді, өзен-
             дерде сең жүре бастайды. Ағаш бұтақтарында бүршіктер
             пайда  болады.  Көңілді  аралар  ызылдап  бұтадан-бұтаға
             ұшып қонады. Дала жасыл түске оранады. Тырна, қаз,
             үйректер суық жақтан келе бастайды.

                       2-тапсырма. Көп нүктенің орнына керекті анықтауыштар-
             6. Үстелдің жанында екі ... орындық тұр. 7. Оң жақта  special-edu.kz.
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.
             ды қойып, көшіріп жаз.
                 1. Бауыржан ... үйде тұрады. 2. Үйдің алдында ... ағаш
             өсіп тұр. 3. Ағаштың ... жапырақтары өте әдемі. 4. Сұлтан
             ... бөлмеде тұрады. 5. Бөлменің ортасында ... үстел тұр.


             қабырғада ... сурет ілулі тұр. 8. Еденде ... кілем жатыр.

                 Керекті  сөздер:  биік,  кішкене,  үлкен,  дөңгелек,  жа-
             сыл, түскі, әдемі, қызыл.

             112
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
   109   110   111   112   113   114   115   116   117   118   119