Page 32 - 7.1.1

special-edu.kz.
special-edu.kz.

Сөз туралы түсiнiк. Түбір сөз special-edu.kz.

• Сөз туралы түсінікті кеңейтуді;
• сөз белгілі бір заттың, құбылыстың, сын-сапаның,
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
қимылдың атауы екендігін тануды;
• түбір сөз және туынды сөздерді ажырата білуді;
• түбір сөз бен туынды сөзді салыстыра білуді;
• туынды сөздердің жасалу жолдарын меңгеруді;

• түбірлес сөздерді еске түсіріп, оларды мысалдар
арқылы бекітуді үйренемін.

1-тапсырма. Мына сөздерді көшіріп жазып, салыстырып оқы.

Түбір сөз Қосымшалы сөз
Мал, етік, бас, су, Малшы, етікші, басшы, сушы,
ана, бір, ақ, дос, ақыл, аналар, достық, ақылды.
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.

Сөз әртүрлі бөлшектерден құралады. Ол бөлшектерді
сөз құрамы дейді. Сөз құрамындағы әр бөлшектің мағы-
насы мен қызметі болады. Мысалы, жұмысшылар де-
ген сөздегі сөздің негізгі түбірі (бөлшегі) – жұмыс. Бұл
сөз жұмысшылар деген сөзге негіз болып тұр.
Сөзге осындай негіз болатын түпкі бөлшекті түбір
деп атайды.
Ал оған қосылатын бөлшектерді қосымша деп атайды.
Мысалы: гүл, қой, көк, күн, бала, домбыра, алма,
ағаш деген сөздер түбір болса, гүл-дер, қой-шы, көк-
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
шіл, бала-лар, домбыра-шы, алма-лар, ағаш-тар де-
ген сөздер қосымшалы сөздер болады.

2-тапсырма. Түбір сөзін тауып, астын сыз.

Бала, балалар, баланың.
Қала, қалалар, қалашық.
Шөп, шөпші, шөптің.
Ақыл, ақылшы, ақылмен.

30
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.