Page 24 - 7.3.1

special-edu.kz.
special-edu.kz.

Ертегілер special-edu.kz.

«Ертегі» деген аты ертеде, ерте кезде деген сөздерден
туған. Қазақ ертегілерінің бәрі, әдетте, «Ертеде бір бай
болыпты», «Ертеде бір хан болыпты», «Бұрынғы өткен
лынан құралған, өмірде болмайтын нәрселер туралы ба- special-edu.kz.
special-edu.kz. special-edu.kz.
заманда бір кемпір мен шал болыпты» деп басталады.
Ертегілер халық ауыз әдебиетінің бір түрі болып есеп-
теледі. Ертегілер бірнеше түрлерге бөлінеді.
Қиял-ғажайып ертегілерінің оқиғасы адамның қия-

яндалады. Олар жалғыз көзді дәумен, жалмауыз кемпір,
небір құбыжықтармен күрес үстінде бар асыл қасиет-

терімен көрінеді. Олар көкке ұшады, жер астына түседі,
теңіздерден өтеді. Азабы мол қиын оқиғаларда ақыл, ай-
ла-тәсілін асырып, жеңіп шығады. Бұл ертегілерді оқи оты-
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
рып, жаманнан жиреніп, жақсыдан үйренуге тырысады.
Ата-бабамыз төрт түлік малды қадірлеп, пір тұтқан. Бала-
ларға ең жақын ертегілер – хайуанаттар туралы ертегілер.
Хайуанаттар туралы ертегілердің кейіпкерлері аң,
құс, үй жануарлары болады. Олар адамға тән қасиеттер,
әрекеттер иесі болып суреттеледі. Сол арқылы сұм – қия-

натшыл, арамза, қу мінез қылықтар әшкереленеді, ең-
бексүйгіштігі, батылдығы, адалдығы суреттеледі.
Шыншыл ертегілер халық өмірін, тұрмысын шындық
тұрғыдан бейнелейді. Атқа мінерлердің іс-әрекеттерін әш-
керелейді. Ертегілердің тілі көркем, қарапайым, түсінік-
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
ті, жеңіл келеді.
Ертегі соңы кейіпкерлердің бақытқа, көздеген арма-
нына қол жеткізумен аяқталып отырады.

1. «Ертегілер» дегеніміз не? Оны қалай түсінесің?
2. Ертегілер қалай басталады? Немен аяқталады? Мәтіннен
тауып оқы.
3. Ертегі түрлерін ата.

22
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.