Page 22 - 7.5.1
P. 22
special-edu.kz.
special-edu.kz.
7. Гүлді өсімдіктердің тозаңдануы special-edu.kz.
және оның маңызы
Өсімдіктің жемісі мен тұқымы құ-
special-edu.kz. ды аталықтан аналыққа жеткізу. special-edu.kz.
special-edu.kz.
рылуы үшін оны тозаңдандыру керек.
Тозаңдану – бұл жетілген тозаңдар-
Тозаңдану тәсілдері.
Өздігінен тозаңдану және айқас то-
17-сурет. Өздігінен заңдану болып бөлінеді. Өздігінен то-
заңдануда тозаң аталықтан аналыққа
тозаңдану сызбасы түседі (17-сурет).
Бұл жиі жағдайда жабық гүлде – гүл-
шанақта жүреді. Гүлшанақ ашылғанда,
гүл тозаңданған болады. Өздігінен то-
заңданатын өсімдіктердің аналығы ата-
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
лықтарынан қысқа. Бидай, сұлы, кар-
топ, бұршақ және басқа да өсімдіктерге
өздігінен тозаңдану тән болады.
Айқас тозаңдануда бір гүлдің тозаңы
екінші гүлдің аналығына түседі. Тозаң-
ды жануарлар, жел, судың да тасуы жәндіктермен
мүмкін (18-сурет).
Жәндіктер алманың, өріктің, ал-
мұрттың, көкнәрдің, беденің, мақтаның
гүлдерін тозаңдандырады.
Қайың, емен, терек, жаңғақ, тал
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
ағаштары желдің көмегімен тозаңда-
желмен
нады.
Кейбір су өсімдіктері, мысалы, мүйіз-
жапырақ, элодея судың көмегімен то-
заңданады.
Сондай-ақ кейбір өсімдіктердің гүл- сумен
дері құстармен, тіпті, ұсақ аңдармен де
тозаңдандырылады. Кейбір жануарлар 18-сурет. Тозаңдану
тәсілдері
20
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.