Page 22 - 7.5.1
P. 22

special-edu.kz.
 special-edu.kz.



                          7. Гүлді өсімдіктердің тозаңдануы                                      special-edu.kz.
                                      және оның маңызы

                                            Өсімдіктің жемісі мен тұқымы құ-
 special-edu.kz.                        ды аталықтан аналыққа жеткізу.                           special-edu.kz.
                                           special-edu.kz.
                                        рылуы үшін оны тозаңдандыру керек.
                                            Тозаңдану – бұл жетілген тозаңдар-

                                            Тозаңдану тәсілдері.
                                            Өздігінен тозаңдану және айқас то-


               17-сурет. Өздігінен      заңдану болып бөлінеді. Өздігінен то-
                                        заңдануда тозаң аталықтан аналыққа
               тозаңдану сызбасы        түседі (17-сурет).
                 Бұл жиі жағдайда жабық гүлде – гүл-
             шанақта жүреді. Гүлшанақ ашылғанда,
             гүл  тозаңданған  болады.  Өздігінен  то-
             заңданатын өсімдіктердің аналығы ата-
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
             лықтарынан қысқа. Бидай, сұлы, кар-
             топ, бұршақ және басқа да өсімдіктерге
             өздігінен тозаңдану тән болады.
                 Айқас тозаңдануда бір гүлдің тозаңы
             екінші гүлдің аналығына түседі. Тозаң-
             ды  жануарлар,  жел,  судың  да  тасуы                       жәндіктермен
             мүмкін (18-сурет).
                 Жәндіктер  алманың,  өріктің,  ал-
             мұрттың, көкнәрдің, беденің, мақтаның
             гүлдерін тозаңдандырады.
                 Қайың,  емен,  терек,  жаңғақ,  тал
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
             ағаштары  желдің  көмегімен  тозаңда-
                                                                             желмен
             нады.
                 Кейбір су өсімдіктері, мысалы, мүйіз-
             жапырақ,  элодея  судың  көмегімен  то-
             заңданады.
                 Сондай-ақ кейбір өсімдіктердің гүл-                          сумен
             дері құстармен, тіпті, ұсақ аңдармен де
             тозаңдандырылады.  Кейбір  жануарлар                    18-сурет. Тозаңдану
                                                                            тәсілдері


             20
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
   17   18   19   20   21   22   23   24   25   26   27