Page 146 - History_of_Kazakhstan 8 class
P. 146
Оларды жолдар мен қорғаныс құрылыстарын салу үшін
пайдаланғысы келді.
Қарапайым қазақтар патшаның саясатына ашуланды.
Олар жергілікті билеушілерге шабуыл жасап, пошта
станциялары, телеграф желілерін өртеді.
Полицияның наразылықтарды тоқтату талпынысы көте-
рілістің өршуіне әкелді. Қазақтар найзамен, балтамен және
қолдан жасалған қылышпен қаруланған жасақтарға біріге
бастады.
Көтеріліс бүкіл Қазақстан аумағын қамтыды. Торғай
облысы мен Жетісу көтерілістің ірі орталықтары болды.
Ақмола, Семей және Орал облыстарында жаппай толқулар
жүрді. Торғай облысында көтерілісшілер басшысын сайлады,
өздерінің басқару органдарын құрды, өздерінің салық жүйесін
орнатты.
Торғайдағы көтерілісшілер саны 50 мың адамға жетті.
Көтерілісшілер әскерінің қолбасшысы болып Амангелді
Иманов тағайындалды. Сырдария облысында көтерілісші-
лердің жетекшісі Тұрар Рысқұлов, Жетісуда Бекболат
Әшекеев болды.
Көтерілісті басу үшін Қазақстан аумағына жазалаушы әс-
керлер жіберілді. Жазалаушылар зеңбірек және пулемет пен
қаруланды. Олардың әрекеттері тұтас ауылдарды жоюмен,
барлық мүлік пен малды алумен қатар жүрді. 230 мыңнан
астам қазақтар жазалаушылардан Қытайға қашуға мәжбүр
болды. 1916 жылдың қысына қарай Қазақстан аумағының
басым бөлігіндегі көтеріліс аяусыз басылды. Тек Торғай,
Сырдария және Ақмола облыстарының көтерілісшілері А.
Имановтың басшылығымен патша әскеріне қарсы тұруды
жалғастырды. Олар жазалаушыларға қарсы шығып, темір
жолға, пошта станцияларына шабуыл жасады. Көтеріліс
1917 жылға дейін жалғасты. Ол қазақ халқының ұлттық сана-
146
146