Page 117 - 7.5.1
P. 117

special-edu.kz.
 special-edu.kz.



         51. Асқабақ тұқымдас өсімдіктер. Қияр. Асқабақ                                          special-edu.kz.

                                                         Әлемде  асқабақ  тұ-

                                                     қымдастарының  900  тү-
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
                                                     рі белгілі. Қазақстанда 9
                                                     түрі өседі. Біз оның еке-
                                                     уімен танысамыз. Қияр –
                                                     бұл  біржылдық  өсімдік,
                                                     көкөніс  дақылы.  Қияр-
                                                     дың сабағы жер бетіне тө-
                                                     селіп өседі, шырмалғыш
                                                     сабақтарында мұртшала-

                                                     ры болады. Ол мұртшала-
                                                     рымен тірекке жабысып,
                                                     2  м  биіктікке  дейін  кө-
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
                                                     теріліп өсе алады. Қияр-
                                                     дың  жапырағы  жүрек
                                                     тәрізді, бұдыр. Жемісі –
                                                     жидек немесе қауашақ.
                    130-сурет. Қияр
                                                         Қиярдың  жемісі  жа-
        сыл,  бұдыр.  Қиярды  Қазақстанның  барлық  террито-
        риясында  ашық  топырақта  да,  жылыжайда  да  өсіреді.
        Қияр аяздан қатты қорқады. Қияр тұқыммен де көшет-
        пен  де  көбейеді.  Көшет  өсіру  үшін  тұқымды  арнайы
        сауыттарға  себеді.  Қиярдың  өнімділігін  арттыру  үшін
        жұлу  тәсілін  қолданады.  Жұлу  дегеніміз  –  қиярдың
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
        артық  гүлдері  мен  мұртшаларын  кесіп  алу.  Егер  оны
        жасамаса,  қиярдың  жемісі  ұсақ  және  дәмсіз  болады.
        Өсімдік  қурағыш  гүлді  өсіруге  көп  күш  жұмсайды,  ал
        қурағыш гүлдің тұқым бермейтіні есіңде болар.
            Қиярдың тұқымын алу үшін қияр әбден пісіп, сарғай-

        ғанша оны алмайды. Содан кейін жемісті кесіп, ішінен
        тұқымын  алады.  Тұқымды  жақсылап  кептіріп,  құрғақ
        жерде сақтайды.


                                                                                   115
 special-edu.kz.                           special-edu.kz.                                       special-edu.kz.
   112   113   114   115   116   117   118   119   120   121   122