Page 82 - 7.5.1

special-edu.kz.
special-edu.kz.

4-ТАРАУ. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ special-edu.kz.
АҒАШ ӨСІМДІКТЕР

35. Қазақстандағы орманды далалардың
special-edu.kz. жапырақты өсімдіктері special-edu.kz.
special-edu.kz.

Орманды даладағы өсімдік
әлемі шағын ормандар мен да-
лалардың кезектесуінен құра-
лады. Қайың мен көктерек ор-
манды даланың негізгі ағашта-
рына жатады.
Қайың тегіс жерде де тау- 79-сурет. Орманды дала
да да өсе береді. Қайың ағашының тамыры күшті. Олар
топырақтың түріне байланысты жер бетіне орналасады не-
месе жерге терең бойлап өседі. Қайыңның тік діңі (биік-
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
тігі 20 м-ге жетеді) ақ тегіс қабықпен қапталған. Ішкі қа-
лыңдау, сары түсті қабықты тоз деп атайды. Ағаштың
басында жіңішке, жиі жағдайда төмен қарай салбырап
тұратын бұтақтар өседі.
Қайыңның жапырағы үшбұрышты, шеті иректелген.
Көктемде жас жапырақтар шырышты болады. Ұсақ, өте
көп гүлдері гүлшоғыр боп сырғаға топтастырылған. Күз-
де және қыста жеңіл жемісі (қа-
бық қанаттары бар жаңғақтар)
желмен ұшып таралады.
Тұқымнан жаңа өркендер өсіп
шығады. Көктемде өсімдіктің
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.
ішінде шырыны белсенді түрде
қозғала бастайды. Тамыры бо-
йынша топырақтан алынған қорек
заттар жоғары қарай қозғалады.
Қайыңның пайдалы қасиет-
тері. Қайың – құрылыс мате-
риалы. Ағашынан жиһаз, кәде-
80-сурет. Қайың. сыйлар жасалады. Ағашты отын
Жапырақтар. Сырғалар есебінде пайдаланады. Қайыңның

80
special-edu.kz. special-edu.kz. special-edu.kz.