Page 46 - History_of_Kazakhstan 8 class
P. 46
Сырдарияның төменгі ағысы мен Ұлытау тауларына дейін
созылып жатты.
XVI ғасырда Ноғай ұлысы Мәскеумен және Қазақ хан-
дығымен бақталасқан қуатты мемлекет болды. Бірақ
кейінірек мемлекетте өзара соғыстар басталды. XVII ғасыр-
да Ноғай Ұлысының жеріне қалмақтар басып кірді және мем-
лекет тіршілігін тоқтатты. Халықтың бір бөлігі Солтүстік Кав-
казға қоныс аударды. Олардың ұрпақтары – қазіргі ноғайлар.
Бір бөлігі қазақ хандарының билігіне өтіп, туысқан қазақ тай-
паларымен бірікті. XV–XVII ғасырларда Ұлы Ұлыстың Сол қа-
наты қайтадан қазақ хандарының қол астына бірікті.
Әулет – бір атадан тараған қандай да бір мемлекеттің,
жергілікті жердің, қаланың билеушілер қатары.
Әмір Темір – ХІV ғасырдағы атақты Орта Азия халықта-
рының билеушісі, 27 мемлекетті бағындырған жаулаушы-
сы. Аяғы ақсақ болғандықтан тарихи деректерде Ақсақ
Темір деп атайды.
Азаматтық соғыстар – бір елдің, бір мемлекеттің ара-
сындағы ішкі соғыс.
Би – халық сайлаған ақсақал, қазы, дана, тайпаның
құрамындағы өзіндік көсем. Тайпаларды хан басқарды
және билік етті.
? 1. Ұлы Ұлыстың ыдырау себебін ата.
2. Сібір хандығы туралы айтып бер.
3. Би деген кім?
4. Ұлы Ұлыс қанша бөлікке бөлінді? 24-суретке қарап сиспатта.
5. 25-суретке мұқият қара. Жоспар бойынша шабандоздар ту-
ралы әнгіме құрастыр:
1) қалай ойлайсың шабандозға кұс не үшін қажет?
2) шабандоздың арқасында не ілулі тұр?
3) шабандоздар қайда аттанды?
46
46
