Page 13 - 7.9.3

special-edu.kz.
special-edu.kz.

ойлауды, пайымдауды қажет ететіндей етіп беріледі. Оқушы
да ондай сұраққа өз ойы мен пікірін білдіре жауап беруге
дағдыланады. Жауаптардың бірнеше нұсқада болуы мүмкін
екендігі қарастырылады. Мысалы: «Әңгіменің кейіпкері
жайлы не айта аласың?» немесе «Берілген сөзден тағы
қандай сөздер ойлап табуға болады?» Көрнекілік әдістер
special-edu.kz. special-edu.kz.
де осылайша жаңа мақсаттарға сәйкес өзгертіле, күрде-
лендіре пайдаланылады. Түзете-дамыта оқыту сабақтарында
жаңа материалды талдауға зор көңіл бөлінеді. Өйткені,
талданбаған шығарма бала жүрегіне жетпейді деп есепте-
лінеді. Талдау – бірлескен ізденіс. Ізденіс барысында мұға-
лім әр баланың көңіл күйін бақылауға, ой-пікірін байқауға
мүмкіндік алады.
Қазақ тілін меңгертуде оқушылардың әрбір сөздің мағы-
насына мән беруіне ерекше көңіл бөлінгені дұрыс. Өйткені
сөз – тілдік қатынастың ең маңызды құралы.
Лексиканы оқыту мәселесіне қатысы бар барлық авторлар
лексикалық материалдың өзіндік қиындықтарын айтады.
special-edu.kz. special-edu.kz.
Жоғарыда айтылғандай, лингвистикада грамматика және фо-
нетикамен салыстырғанда, лексика жүйесі жеткілікті ашыл-
маған. Осыған байланысты лексика саласындағы материал-
дарды оқыту кезінде үлкен қиындықтар туындайды. Одан
басқа, сөз – өте күрделі және көп түрлі құбылыс. Әр сөздің
белгілі нақты көлемде мағынасы, формасы және қолданы-
лысы бар. Сөздің формасы деп сөздің, фонетикалық және
орфографикалық жағы, оның құрылымы және граммати-
калық формасы түсіндіріледі. Оқушыларға екінші тілді дыбыс-
тау және жазу жаңа әрекет болып табылады, сондықтан әжеп-
тәуір қиындықтар туындайды. Қиындықтар сөздің мағыналық
көлемдерін, көпмағыналылығын, бір сөздің екінші сөзбен
special-edu.kz. special-edu.kz.
үйлесушілігін, сөздерді қолдануда, мағыналық көлемінде
және нақты жағдаяттарға байланысты пікір айтуда туындайды.
Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар оқушы көбінесе сөйлемді
нақты, айшықты және бейнелі түрде құруға қиналады. Бұл

11