Page 174 - ҚАЗАҚСТАН ТАРИХЫ Арнайы мектептерге (сыныптарға) арналған Әбіл Е.А., Абаева Ғ.А., Макажанов А.Т

Қозы-Көрпеш атты ұл туады. Екі әке серттесіп, ұл мен қызды

қоспақ болады.
Аңыз бойынша Баян сұлудың әкесі Қарабай жыл сайын
Аягөзден Түменге дейін көшіп қонған, жол бойы Қарқаралы,
Баянауыл, Домбыралы, Моншақты деген тауларға ұзақ
аялдайды.
Баян керемет сұлу қыз болып өсті. «Сұлу» қосымшасы оның
есімінің ажырамас бөлігіне айналды, ал әкесі көшпенділер
арасында ең ұзақ аялдаған ауыл, жастардың сүйікті кездесу
орнына айналды және барлығы оны Баянауыл деп атады.
Бірде Баянауыл маңындағы көлде шомылып жүргенде,
Баян оған сабын түсіріп алды.

– Судың соншалықты жұмсақтығы сондықтан емес пе? –
деді адамдар кейінірек. Содан бері, көл Сабындыкөл аталып
кетті.
Баянға әсіресе Қарқаралы таулары (аудармасында –
Қара Герон таулары) өте ұнады, мұнда әдемі жүнді қара
байғұтандар көп болды.Осы құстардың қауырсындарынан ол
өзіне Сұлтанмен безендірілген әдемі бас киім тігеді.
Көкшетау тауларынан Баян құлаққа жағымды әуен шы-
ғаратын керемет ағаш тапты. Осы ағаштан Баянға музы-
калық аспап – домбыра жасалды, сондықтан осы ағаш өскен
тауды Домбыралы деп атады.
Көрші тауларда көптеген бағалы тастар болған, олардан
Баян алқа-моншақтарды жасаған, сондықтан бұл таулар Мон-
шақты деп аталды.
Бала кезінде бір таудың баурайында отырып, Баянның

құрбылары тарақпен Баян сұлудың бұрымын тарайды, ал
осы тау Тарақ аталып кетті. Бұл жерлерде ең биік және әдемі
шыңына, Баянға естелік ретінде, Ақбет деген атау берілді.
Баян әнді жақсы айтатын, атқа мінуді жақсы көретін еді. Бір
күні, өзеннің жағасына дем алуға тоқтағанда, ол шідерін ұмы-
тып кеткен, осы өзен Шідерті аталды. Солтүстік-шығыстағы
өзен, онда қыздың шабытпен ән салуы бірнеше рет естілген
соң Өлеңті деп аталды. Баянауылдың айналасында ондаған

173