Page 31 - МетодикаМАТЕМАТИКА 8-сынып

special.edu.kz.
special.edu.kz.
special.edu.kz. special.edu.kz.
үшбұрыштардың жіктелуі; дөңгелек, шеңбер (орталық, ра-
диус диаметр, хорда, доға); шаршы және тікбұрыш, ромб
және параллелограм, олардың периметрі, сызба және өл-
шеу құралдарының көмегімен фигураларды сызу.
«Аудан» ұғымы, тіктөртбұрыш пен шаршы ауданын
өлшеу және есептеу тәсілдері енгізіледі. Геометриялық
фигуралардың ауданы туралы алғашқы түсінікті оқушылар
фигураларды салыстыру кезінде және олардың арасын-
да «артық», «кем», «тең» қарым-қатынастарын орнатуда
алады. Ол үшін бір фигураны екіншісіне қабаттастыру әдісі
қолданылады. Оқушылар қай фигураның ауданы үлкен, қай
special.edu.kz. special.edu.kz.
фигуранікі кішкентай екенін анықтау үшін қабаттастыру прак-
тикалық амалын бірнеше рет орындауы қажет. Оқушыларға
жақсы таныс заттардың аудандарын салыстыру пайдалы.
Мысалы, дәптер парағы мен тақтаның немесе жұмыс үс-
телінің қақпағының ауданы, қол орамал мен басқа тағатын
орамал ауданы. Ауданның өлшем бірлігін негізді енгізу
үшін мұғалім проблемалық жағдай тудырады, оқушыларға
салыстыру үшін екі тең шамалас, бірақ тең емес тіктөртбұ-
рыш ұсынады. Оларды қабаттастыру тәсілімен салыстыру
мүмкін емес: бір фигура екіншісіне орналастырылмайды
және онымен біріктірілмейді. Мұғалім фигураларды бұрып,
өзі бірдей шаршыларға бөлген тікбұрыштардың кері жағын
special.edu.kz. special.edu.kz.
қарастыруды сұрайды. Мұғалім оқушылардан шаршыларды
санауды және осы тікбұрыштардың аудандарының теңдігі
туралы қорытынды жасауды сұрайды. Тең шамалы емес
тікбұрыштардың аудандары осыған ұқсас салыстырылады.
Мұндай жаттығулар оқушылардың еркін өлшеу арқылы
ауданды анықтау тәжірибесін қалыптастыру үшін жеткілікті
мөлшерде болуы тиіс. Еркін шаршы ауданы — өлшем.
Осындай сарамандық дайындық жұмыстарынан кейін
ауданның жалпы қабылданған өлшем бірлігі — квадрат
сантиметр ұғымы енгізіледі. Квадрат сантиметр үлгісі оқушы-
ларға көрсетіледі, оқушылар 1 см-ге тең жағы бар шаршыны

special.edu.kz. special.edu.kz.
29