Page 12 - Әдістемелік құрал. Оқу жане тіл дамыту. 8-сынып

special.edu.kz.
special.edu.kz.
special.edu.kz.
special.edu.kz. special.edu.kz. special.edu.kz.
таспаға жазылған «мәтін нәтижелерін» талдайды. Оқылған
аз көлемді сөздерді көріп, естіп, тыңдап, айтып беру
олардың оқуға деген ынтасын арттырады.

Мәнерлеп оқу

Мәнерлеп оқу – оқыған шығарманы дауыс ырғағын
салып мәтіннің эмоциялық мағынасын ашу.
Егер мәнерлеп оқу дағдыларына келетін болсақ, оқушы-
лардың оқу жылдамдығы төмен болады. Оқу барысында
олар мәтіндегі логикалық паузаны бұзып оқиды. Оқушы-
special.edu.kz. special.edu.kz. special.edu.kz.
ларда оқығанда дұрыс дем шығармау себебінен дыбыстың
өзгеруі байқалады. Кейде дауысын ерекше шығарып оқи-
ды, болмаса өте ақырын немесе баяу оқиды. Бұл бірқа-
лыптылықпен (монотонность) ерекшеленеді.
Жүгіртіп оқу және түсініп оқу үдерістерінің жақсаруы
оқушылардың мәнерлеп оқуына әкеледі. Егер осы екі
оқу түрін тиімді жүргізген кезде зерде бұзылыстары бар
оқушыларды да жалпы орта мектептің оқушылары сияқты
мәнерлеп оқуға қол жеткізуге болады.
Бірақ мәнерлеп оқуды меңгеру көп қиындықтар туғы-
зады.
В. Я. Васелевская зерттеулерінде осы қиындықтарды
special.edu.kz. special.edu.kz. special.edu.kz.
ашып көрсеткен. Ол қиындықтарды атап айтсақ, төменгі сы-
ныптың оқушылары себеп пен құбылыстардың арасындағы
байланысты байқамайтындықтары; үлкен адамның көме-
гінсіз мәтіндегі оқиғаның сарынын түсінбеуі; шығарма кейіп-
керлерінің бейнесі мен мәтіннің негізгі ойын анықтай ал-
мауы. Мәселен, мәтіннің аты, кейіпкерлердің есімдерінің
бірдей болуы. Оларды кездейсоқ бір-бірімен шатастыруға
әкеледі. Осының нәтижесінде мәтіннің бір бөлігі толық
шығармадан алынып тасталады. Сөйтіп, шығарманың бө-
лімдерінің мазмұны бір-біріне қатысы жоқ болып шығады.
Сонымен қатар мәтіннің басты ойы мүлде өзгеріп кетеді.

special.edu.kz. special.edu.kz. special.edu.kz.
10