Page 24 - 2.5

special-edu.kz.
special-edu.kz.

Жазу дағдысын қалыптастыру

Балалардың сауатын ашу кезінде дыбысты аналити-
калық-синтетикалық талдау тәсілімен оқу дағдысына
машықтандыру жазу дағдысына машықтандырумен
тығыз байланысты. Бұл оқу мен жазудың бір-біріне өзара
special-edu.kz. special-edu.kz.
ықпалын тигізуіне себебші болады. Бір сөзді жазу үшін оны
дыбыстарға бөлшектейді, содан кейін әр дыбысты өзінің
әріптік белгісімен іріктеп алады да, оларды қажетті реттік
тәртіпте жазады, яғни сөзді топтастырады. Қанша деген-
мен дыбыстық талдаудың және одан кейінгі топтастыру
балалардың оқуды үйренуі үшін аса маңызды, жазудың
маңыздылығы бұл жерде ерекше айқындалады. Жазудың
маңызы – оқулықты оқу кезеңіндегі жаттығулардың ең
негізгі түрлерінің біріне жататын қиынды әріптерден сөз
құрастыру кезінде дыбыстарды бөле отырып, аталатын
дайын әріптерді пайдаланады, ал жазу барысында олар
дыбыстарды бөліп, әріптерді жазады.
special-edu.kz. special-edu.kz.
Қиынды әріптерден сөз құрастыруға қарағанда жазудың
барысы қиын және айтарлықтай күрделі, сондықтан бұл
жерде ақыл-ойдың аналитикалық-синтетикалық қызметінен
басқа қолдың дұрыс және дәл қимылдарын талап ететін
белгілі қимыл әрекеттерін де жүзеге асыру керек болады.
Ал балалар бұл қимыл дағдысына баяу машықтанады.
Жазуды үйрене отырып, оқушылар ең алдымен қолмен
жазылған әріптердің кескінін меңгереді. Оқушыларды кез
келген әріптің баспа түрімен таныстырып болған соң, оның
қолмен жазылған кескінімен таныстыра отырып әріптерді
меңгертеді, бұлай үйрету сауатын ашудың барлық кезеңінде
жүйелі түрде жүргізеді.
special-edu.kz. special-edu.kz.
Оқушылардың кез келген әріптің қолмен жазылған кескінін
меңгеруіне арналған жаттығулардың келесі түрлерін ұсынуға
болады:
1. Оқушыларға үйретіліп жатқан әріптің қолмен жазылған
кескінін оның дайын үлгісін көрсету жолымен таныстыру,

22