ОЖТЕ бөлімі қызметінің мазмұны

  • 12 апреля 2022
  • ННПЦ РСИО
  • 734

Оңалту және жаңа технологияларды енгізу бөлімінің психологиялық-педагогикалық қызметі келесіге бағытталған:

* жаңа педагогикалық технологияларды енгізу;

* арнайы (түзету) білім беру ұйымдарының педагогтеріне әдістемелік көмек көрсету;

* мүмкіндігі шектеулі балаларды тәрбиелеу, дамыту және әлеуметтендіру мәселелері бойынша ата-аналарға кеңес беру және оқыту.

* мамандардың пәнаралық тобы баланың мәселелерін жан-жақты зерттеуі;

* мүмкіндігі шектеулі баланың жеке-дамытушы бағдарламасын және отбасына көмек көрсету бағдарламаларын әзірлеу және жасау.

ОЖТЕ бөлімі жағдайында түзету және дамыту бойынша оқытуды жүргізуде бірнеше негізгі кезеңдер бөлініп, олардың әрқайсысында белгілі бір міндеттер шешіледі.

Бірінші кезең - ол бөлімге жіберілген ата-аналарға баласымен түзету-дамыту жұмыстарын ұйымдастыру және жүргізу тәртібі мәселелері бойынша алғашқы кеңес беруге арналған ұйымдастырушылық кезеңі болып табылады.

ОЖТЕ бөлімінің меңгерушісі психологиялық-педагогикалық және медициналық-әлеуметтік көмек көрсету туралы келісімшарт жасасады, ата-аналарға баланы дамыту және тәрбиелеу мәселелері бойынша кеңес береді.Орталықтың әлеуметтік педагогы баланың анамнезін (дамудың қысқаша тарихын) жинайды, ата-аналардың сұранысын анықтайды, бала құқықтары мәселелері бойынша алғашқы әлеуметтік кеңес береді және әлеуметтік қолдау қажеттілігін анықтайды.

Жұмыстың екінші кезеңі – баланың психофизикалық дамуын командалық бағалауға дайындығы болып табылады.

Бұл кезеңнің міндеттері: бала туралы нақты деректерді жинау; отбасының сұранысын анықтау: ата-аналардан, мамандардан не алғысы келетінін, қандай сұрақтарға жауап тапқысы келетінін, мамандардан қандай көмек күтетінін сұрайды; медициналық тарих деректерін жинау: туылған сәттен бастап қазіргі уақытқа дейін аурудың болуы, баланың соматикалық жағдайы, есту, көру жағдайы; баланың белсенділігі мен оның жасына және өмір сүру жағдайларына тән салалар мен іс-шараларға қатысу аспектілеріндегі психоәлеуметтік даму ерекшеліктерін анықтау. Сондай-ақ, мамандар баланың дамуын ата-аналардан сауалнамалар алу арқылы бағалайды. Ата-аналарға әртүрлі тестілер, сауалнамалар және т. б. толтыру ұсынылады. Сонымен қатар, зерттеу тактикасы егжей-тегжейлі қарастырылып, бағалау тобы мен мамандар тобы анықталады, балаға сәйкес және қызықты ойыншықтар, қозғалыс белсенділігін зерттеуге қажетті жабдықтар таңдалады.

Топтық бағалау – бұл жұмыстың үшінші кезеңі болып табылады. Бұл жағдайда мамандардың міндеті – баламен түзету және дамыту жұмысындағы басым бағыттарды белгілеу, оның дамуын ынталандырудың қол жетімді құралдары мен жолдарының спектрін анықтау, оның психофизикалық күйіндегі жағымды және жағымсыз жақтарын анықтау, оның дамуына теріс әсер ететін және алға жылжуға кедергі келтіретін факторларды анықтау. Мұның нәтижесі – мамандардың балаға арналған жеке дамыту бағдарламасын әзірлеуі және/немесе баланың отбасына көмек көрсету бағдарламаларын әзірлеуі болып табылады.

Төртінші кезең – балаға арналған жеке даму бағдарламасын және/немесе баланың отбасына көмек көрсету бағдарламасын құру болып есептелінеді. Бағдарламаларды құрастыру кезінде мамандар мен ата-аналар баланың және отбасының күшті жақтарына, қызуғушылықтарына және жеке қажеттіліктеріне назар аударады.

Балаға арналған жеке-дамытушылық бағдарламаны (ЖДЖ) мамандардың пәнаралық тобы немесе басқа мамандардың қатысуымен жетекші маман жасайды.

Отбасына көмек көрсету бағдарламасын мамандардың пәнаралық тобы ата-аналармен бірлесіп жасалынып, ол отбасының әдеттегі өміріне барынша енеді және баланың белсенділігі мен оған қатысуын арттыруға көмектесіп, үйде орындалады.

Жұмыстың соңғы кезеңі түзету-дамыту бағдарламасын іске асырудан тұрады. Жеке даму бағдарламасы оңалтудың барлық негізгі әр аспектінің міндеттері, әдістері, материалдары және оны орындаудың шамамен мерзімдері бар аспектілерін көрсетеді.

Бөлімде мүмкіндігі шектеулі балаға түзету әсерін ұйымдастыру отбасылық-орталықтандырылған тәсіл қағидатына негізделеді және дамуында бұзылыстары бар баланың отбасын түзету-дамыту жұмысына қатысуға белсенді тарта отырып жүргізіледі.

Түзету-дамытушылық оқытудың барлық кезеңдерінде ОЖТЕ бөлімі баланың мәселелерімен айналысатын бөлімнің барлық мамандарының күш-жігерін біріктіретін бірыңғай кешенді түзету-дамыту процесіне біріктірілген медициналық көмек көрсету міндетін өз мойнына алады.

ОЖТЕ бөлімінде медициналық көмек көрсетудің мәні дамуында проблемалары бар баланы абилитациялау және оңалту процесіне жәрдемдесу болып табылады. Сондықтан емдеу мәселелері тек балалардың ата-аналарымен ғана емес, сонымен қатар мұғалімдермен, психологтармен және бөлімнің басқа мамандарымен де талқыланады. Бұл шарт түзету тәжірибесінің белсенді талабы болып табылады.

Түзету-дамыту көмегін алатын балалардың санаттары:

- тірек-қимыл аппаратында бұзылыстары бар балалар;

- сөйлеу тілінде ауыр түрде бұзылыстары бар балалар;

- зиятында бұзылыстары бар балалар;

- есту қабілетінің бұзылыстары бар балалар;

- көру қабілетінің бұзылыстары бар балалар;

- ауыр түрде бұзылыстары бар балалар;

- қарым-қатынас және әлеуметтік өзара әрекеттесуінде бұзылыстары бар балалар;

- мінез-құлығында бұзылыстары бар балалар;

- психикалық дамуы тежелген балалар;

Психологиялық-педагогикалық көмек:

  • логопедтің жеке және/немесе кіші топтық сабақтары;
  • жеке және/немесе кіші топтық сабақтар педагог-дефектолог (олигофренопедагог, тифлопедагог);
  •  психологтың жеке және/немесе кіші топтық сабақтары;
  • сурдопедагогтың жеке және/немесе кіші топтық сабақтары;
  • емдік дене шынықтыру бойынша мұғалімнің жеке және/немесе кіші топтық сабақтары.

Медициналық көмек:

- невропатологтың кеңесі;

- оңалту кеңес беру;

- педиатрдың кеңесі;

- массаж

Әлеуметтік-педагогикалық көмек:

- әлеуметтік-құқықтық мәселелер бойынша кеңес беру;

- баланы күтімі және тәрбиелеу мәселелері бойынша кеңес беру;

- әлеуметтік педагогтың кіші топтық сабақтары;

- ата-аналар бағдарламалары;

- ақпараттық қолдау