Оңалту және жаңа технологияларды енгізу бөлімінің психологиялық-педагогикалық қызметінің бағыттары:
- жаңа педагогикалық технологияларды енгізу;
- арнайы (түзету) білім беру ұйымдарының мұғалімдеріне әдістемелік көмек көрсету;
- мүмкіндіктері шектеулі балаларды тәрбиелеу, дамыту және әлеуметтендіру мәселелері бойынша ата-аналарға кеңес беру және оқыту.
- мамандардың пәнаралық тобымен баланың мәселелерін жан-жақты зерттеу;
- мүмкіндігі шектеулі баланың жеке даму бағдарламасын және отбасына көмек көрсету бағдарламаларын әзірлеу.
ОЖТЕ бөлімі жағдайында түзету-дамыту жұмыстары бірнеше негізгі кезеңдерден тұрады, олардың әрқайсысында белгілі бір міндеттер шешіледі.
Бірінші кезең ұйымдастырушылық болып табылады, ол баламен түзеу-дамыту жұмыстарын ұйымдастыру және өткізу тәртібі туралы бөлімге жіберілген ата-аналардың алғашқы консультациясын өткізуге арналған. ОЖТЕ бөлімінің меңгерушісі психологиялық-педагогикалық және медициналық-әлеуметтік көмек көрсету туралы шарт жасайды, ата-аналарға баланың дамуы мен тәрбиесі бойынша кеңес береді. Орталықтың әлеуметтік педагогы баланың ауру тарихын (дамуының қысқаша тарихы) жинақтайды, ата-аналардың өтініштерін нақтылайды, баланың құқықтарын қорғау мәселелері бойынша алғашқы әлеуметтік кеңес береді, әлеуметтік қолдау қажеттілігін анықтайды.
Жұмыстың екінші кезеңі – баланың психофизикалық дамуын топтық бағалауға дайындық кезеңі болып тпбылады.
Бұл кезеңнің міндеттері: бала туралы нақты деректер жинау; отбасының өтінішін нақтылау: ата-аналардың мамандардан не алғысы келетінін, қандай сұрақтарға жауап алғысы келетінін, мамандардан қандай көмек күтетінін анықтау; ауру барысы туралы ақпарат жинау: туылғаннан бастап қазіргі уақытқа дейінгі баланың соматикалық жағдайы, есту, көру жағдайы; баланың белсенділігі және оның жасына және өмір сүру жағдайларына тән психоәлеуметтік даму ерекшеліктерін нақтылау. Мамандар ата- аналардан сауалнамалар алу арқылы баланың дамуын бағалайды. Ата-аналарға әртүрлі тесттер, сауалнамалар және т.б зерттеу жұмыстары өткізіледі. Сонымен қатар бағалау тобының мамандар топтық бағалауға қажетті ойыншықтар мен құрал-жабдықтар таңдайдф.
Топтық бағалау – жұмыстың үшінші кезеңі. Бұл жағдайда мамандардың міндеті - баламен түзету-дамыту жұмысының басым бағыттарын анықтау, оның дамуын ынталандырудың қолжетімді құралдары мен тәсілдерінің ауқымын анықтау, оның психофизикалық жағдайындағы оң және теріс аспектілерді анықтау, оның дамуына теріс әсер ететін факторларды анықтау. Мұның нәтижесі мамандардың баланың жеке дамыту бағдарламасын және/немесе баланың отбасына көмек көрсету бағдарламаларын әзірлеуі болып табылады.
Төртінші кезең – баланың жеке дамыту бағдарламасын және/немесе баланың отбасына көмек көрсету бағдарламасын дайындау кезеңі. Бағдарламаларды құру кезінде мамандар мен ата-аналар баланың және отбасының күшті жақтарына, қызығушылықтарына және жеке қажеттіліктеріне назар аударады.
Баланы жеке дамытудың бағдарламасын (ЖДБ) басқа мамандардың қатысуымен салааралық мамандар тобы немесе жетекші маман құрастырады.
Отбасына көмек көрсету бағдарламасын ата-аналармен бірге салааралық мамандар тобы жасайды. Ол отбасының әдеттегі өміріне барынша сәйкес келеді және баланың белсенділігі мен оған қатысуын арттыруға көмектеседі. Бұл бағдарлама үйде жүзеге асырылады.
Жұмыстың қорытынды кезеңі түзету-дамыту бағдарламасын нақты жүзеге асырудан тұрады. Жеке даму бағдарламасы оңалтудың барлық негізгі аспектілерін көрсетеді: онда әрбір аспектінің міндеттері, әдістері, материалдары және оны жүзеге асырудың шамамен мерзімдері бар.
Бөлімде мүмкіндігі шектеулі балаға түзету-педагогикалық жұмысты ұйымдастыру отбасыға ұжымдандырылған принципіне негізделген және дамуында бұзылыстары бар баланың отбасын түзете дамыту жұмыстарына қатысуға белсенді түрде тарту арқылы жүзеге асырылады.
Түзете дамытудың барлық кезеңдерінде ОЖТЕ бөлімі бала мәселелерімен айналысатын мамандардың күш-жігерін біріктіретін біртұтас кешенді түзете дамыту процесіне медициналық көмек көрсету міндетін де алады.
ОЖТЕ бөлімінде медициналық көмек көрсетудің мақсаты дамуында бұзылыстары бар баланы оңалту және оңалту процесін жеңілдету болып табылады. Сондықтан емдеу мәселелері балалардың ата-аналарымен ғана емес, мұғалімдермен, психологтармен және басқа да бөлім мамандарымен талқыланады. Бұл жағдай түзеу практикасының белсенді талабы болып табылады.
Түзете дамыту көмегін алатын балалардың санаттары:
- тірек-қимыл аппараты бұзылған балалар;
- сөйлеу тілінде ауыр бұзылыстары бар балалар;
- зияты бұзылған балалар;
- есту қабілеті бұзылған балалар;
- көру қабілеті бұзылған балалар;
- күрделі бұзылыстары бар балалар;
- қарым-қатынас және әлеуметтік өзара әрекеттесу бұзылыстары бар балалар;
-мінез-құлығында бұзылыстары бар балалар;
- психикалық дамуы тежелген балалар.
Психологиялық-педагогикалық көмек:
- логопедпен жеке және/немесе топтық сабақтар;
- арнайы педагогтардың (олигофренапедагог, тифлопедагог) жеке және/немесе топтық сабақтары;
- психологтың жеке және/немесе топтық сабақтары;
- саңыраулар педагогының жеке және/немесе топтық сабақтары;
- емдік дене шынықтыру бойынша нұсқаушының жеке және/немесе топтық сабақтары.
Медициналық көмек:
- невропатологтың кеңесі;
- оңалту бойынша кеңес беру;
- педиатрдың кеңесі;
- массаж.
Әлеуметтік-педагогикалық көмек:
- әлеуметтік және құқықтық мәселелер бойынша кеңес беру;
- баланы тәрбиелеу және күту мәселелері бойынша кеңес беру;
- әлеуметтік педагогтың топтық сабақтары;
-ата-ана бағдарламалары;
- Ақпараттық қолдау.
